ROZTOCZAŃSKA WYPRAWA

organizatorzy i prowadzący:

Marek Szala – kierownik wyprawy
Ryszard Klecki – komandor spływu kajakowego
Dorota Szala – szef logistyki

3-5 czerwiec 2016 roku

Nie tylko górami człowiek żyje...

Środkowe Roztocze

Zanim spłyniemy górską rzeką...

Spływ kajakowy rzeką Wieprz

Roztoczańskie reminiscencje

Roztocze jest krainą łagodności. Kształtują ją nader malownicze wzniesienia rozciągających się od Kraśnika, położonego na północnym-zachodzie, po Lwów leżącego na południowym-wschodzie. W krainie tej siedlisko ma nieskazitelna przyroda, niezmącona działaniami człowieka. Są to bowiem ziemie, które miały szczęście do gospodarzy. Osiedlający się tutaj ludzie doceniali i szanowali to co zostało ukształtowane siłami natury, zaś to co człowiek tworzył swoją ręką zostało wtopione w naturalny krajobraz Roztocza. Stąd Roztocze uchodzi za krainę magiczną o wyjątkowych walorach przyrodniczych, gdzie żywa i prawdziwa natura jest na wyciągnięcie ręki.

Roztocze dzieli się na trzy mezoregiony: Roztocze Zachodnie pokryte fałdami lessowych wzniesień rozciętych dolinami i wąwozami, Roztocze Wschodnie ze wzgórzami ostańcowymi o największych względnych wysokościach oraz Roztocze Środkowe zbudowane z wapieni i piasków o dużym zróżnicowaniu krajobrazowym.

W pierwsze dni czerwca Roztocze Środkowe ugościło nas piękną aurą. Im bliżej niego byliśmy tym częściej słońce uśmiechało się do nas spomiędzy płynących po niebie obłoków. Po lądzie zaś płynie bodaj jedna z najpiękniejszych rzek o nazwie... Wieprz. Wieprz? Skądże taka nazwa nieprzystająca do urody rzeki? Legenda opowiada, że dawno temu ziemi tej nie przecinały żadne rzeki, aczkolwiek ludzie mieszkali i gospodarzyli na niej. Delikatnie falujące wokół wzniesienia pokrywały pola uprawne, ale też pasy żółtych piasków. Przy domostwach trzymane były zwierzęta domowe, niektóre zaś pasły się na pastwiskach. W jednym z gospodarstw pędził spokojny żywot taki sobie wieprzek, niczym nie wyróżniający się od innych wieprzków. Jak zwykle umorusany w błocku, w efekcie ulubionego zajęcia, które wynosi go na ludzkie piedestały wykwintnego smaku. Zajęciem tym para się przez całe życie...

Racząc się chętnie truflą i leśnym korzonkiem,
Ponad wszystko przenosi błoto i pomyje,
Spełniając tym zadanie żywota, że tyje
Brzuch zakończony krętym i śmiesznym ogonkiem.

Przedmiot takiego wstrętu, że serce niczyje
Nie wzrusza się, gdy w targu dzień z kwikiem i chrząkiem,
Za tylną nogę ciągnion, za upór, postronkiem,
W umorusane połcie bierze gęste kije.

Jednakże niechlujnego tego życia świadki
Zapominają wzgardę swą i nikt nie zdole
Wstrzymać oskomy, która wzbiera w ustach ślinką,

Kiedy te utytłane w kałuży pośladki
Legną na wielkanocnym, poświęconym stole
Różową, zdobną w bukszpan i gwoździki, szynką.

(Staff Leopold, „Wieprz”)

Tenże jednak wieprz był jednak chyba bardziej gorliwy niż inne wieprze. Pewnego dnia jak co dzień znów zaczął ryć ziemię, ale zaczął czynić to z niespotykaną dotąd pasją, długo, i ciągle w jednym miejscu, że powstawał w ten sposób spory dół. Wkrótce był tak głęboki, że trysnęła z niego woda. Nie wiadomo co stało się z wieprzem, ale wklęsły obszar znajdujący się wokół wykopanego dołu wypełniał się dalej, aż wytworzyło się jeziorko. Jeziorko rosło wciąż podnosząc poziom swego lustra, aż w końcu nie mogło pomieścić się w zagłębieniu, a woda wciąż wypływała z głębi ziemi. Z jeziorka woda zaczęła więc wypływać wąskim strumyczkiem, rzeźbiąc koryto małej rzeczki. Nitka wypływającej wody oddalała się od jeziorka, napotykając po drodze inne rzeczki, które ją zasilały. W ten sposób mała rzeczka urosła w większą rzeczkę. Ludzie nie mogli się nadziwić temu co się stało. Wiedzieli kto był sprawcą tych dziwów – zwyczajny, domowy wieprz. Dlatego powstałe jeziorko nazwali Wieprzowym, zaś wypływjącą z niego rzekę nazwali Wieprzem. I tak zostało już do dziś.

Owe Wieprzowe Jeziorko wciąż jest zasilane podziemnymi źródłami. Wypływa z niego wątła strużka wody przedzierająca się przez podmokłe łąki. Zasilana co jakiś czas innymi strużkami robi się coraz silniejsza i większa. Kiedyś poruszała na swym biegu skrzypiące koła młyńskie, które licznie słały przy jej nurcie. Rzeka Wieprz przepływa przez wieś Hutki, następnie Kaczorki, gdzie wpływa w dolinę obstawioną pagórkami, u stóp których leżą wioski Bondyrz i Guciów.

Gdy zjawiliśmy się w Bondyrzu, przy młynie czekał na nas Jan z kajakami. Jakże idealna synchronizacja. Przyjeżdżamy i od razu szykujemy się do spływu. Wszystko gotowe i na czas, kajaki, kapoki, wiosła. Hej, wiosła w dłoń!

Wieprz płynie spokojnie, leniwie w szerokiej łąkowej dolinie, ale gęsto meandruje. Ponoć mało gdzie w Polsce można doświadczyć takich meandrów. We wsi Bondyrz rozpoczyna się najbardziej malowniczy odcinek spływu. W zasadzie w korycie rzeki większych przeszkód nie ma, poza ciasnymi meandrami i korzeniami wystającymi gdzieniegdzie z toni wodnej. Tym odcinkiem spływu dotarliśmy niemal do granicy Roztoczańskiego Parku Narodowego. Wieprz wpływa do niego i przedziera się przez gęste lasy. Spływ przez ten spektakularny obszar parku jest jednak zabroniony ze względu na ochronę przyrody. Dobiliśmy zatem do brzegu i wyciągnęliśmy kajaki z rzeki na ląd. Znaleźliśmy się we wsi Guciów, przez którą przebiega stary szlak łączący Krasnobród ze Zwierzyńcem. Stoi przy nim Zagroda Guciów - prywatny skansen wiejski.

Zagroda Guciów przenosi nas w dawne czasy. Jest jak wehikuł czasu. Wewnątrz chałupy stoją sprzęty jak dawniej. Można ich dotknąć, wziąć do ręki i obejrzeć. Usiąść przy okienku na starym krzesełku. Spojrzeć na ogródek wypełniony kwiatami, ogrodzony drewnianym płotkiem. Na sztachetkach płotku widać babki, garnki gliniane zawieszone do góry dnem. W chałupie gospodyni przygotowuje ciasto na podpłomyki. Dokłada do ognia, bo będzie je piekła tak jak dawniej na blasze pieca.

Nieopodal w karczmie można skosztować innych potraw przyrządzanych przez tutejsze gospodynie. W obejściu stoi też obora zbudowana tak jak chałupa be użycia gwoździ, które w tamtych czasach były towarem bardzo drogim. Jest kryta strzechą z kiczkami w narożach i kozłami na kalenicy, podobnie jak inne stojące tu budynki. Przed oborą jest także spichlerz i lamus z 1762 roku.

W Guciowe mógłby zakończyć się ten dzień, bo tutaj życie zwalania bieg. Czas nie gna tak bezmyślnie do przodu. Bazę mamy jednak gdzie indziej - w niewielkim miasteczku zwanym stolicą Roztocza. Zwierzyniec to popularne miejsce turystyczno-wypoczynkowe, niewielka, ale przepiękna miejscowość, znana z takich atrakcji jak: kościół „na wodzie”, stary browar, czy budynki Ordynacji Zamojskiej. W tychże budynkach dawnej ordynacji jadamy posiłki i nocujemy.

Jakże ciepły poranek zbudził nas następnego dnia. Do pokoju, w którym kiedyś pewnie mieścił się jeden z salonów Zamoyskich, wpadły rozleniwiające promienie słońca. Pod bezchmurnym niebem, rozpoczął się drugi dzień spływu Wieprzem. Kajaki zwodowaliśmy we wsi Obrocz, zaraz poniżej miejsca gdzie rzeka Wieprz opuszcza granice Roztoczańskiego Parku Narodowego.

Niósł nas nurt rzeki, jakby leniwy, ospały, ale bardzo kręty. Błogo byłoby przymknąć oczy na drzemkę, ale meandry i liczne przeszkody w toni wodnej, korzenie, konary i mielizny nie pozwalają na to. Chylące się nad rzeką drzewa chroniły przed nadmiarem słońca. Niebo długo było bezchmurne, obłoki pojawiały się później. Leżąc w kajaku widzieliśmy jak napływają i wędrują po błękicie nieba. Rzeka na tym odcinku jest nieco szersza i jakby zupełnie inna, niż ta którą pamiętamy z wczorajszego dnia. Chyba jest bardziej usłana konarami powalonych drzew. Wydawała się być bardziej dzika, nieprzemierzona, dziewicza.

Po półtorej godziny dopłynęliśmy do piaszczystej przystani z barem, rozstawionymi leżakami i parasolami chroniącymi przed słońcem. Takich miejsc wzdłuż rzeki jest kilka. Można w nich coś zjeść, napić się, albo zaopatrzyć i to nie wysiadając z kajaku. Jeśli nie ma dużo ludzi do obsługi przy bufecie, sprzedawczyni podejdzie do ciebie i przyniesie co trzeba. Wystarczy, że zacumujesz na chwilkę przy brzegu.

Opuściliśmy przystań po półgodzinnym leżakowaniu. Po dziesięciu minutach przepłynęliśmy pod zieloną kładką dla pieszych, za którą rzeka rozlewa się. Rozszerza, przechodząc w Zalew Rudka utworzony na niewielkiej zaporze. Ma on powierzchnię około 6 ha, a jego głębokość dochodzi do 2,5 metra. Zalew Rudka pełni funkcję retencyjną i turystyczną. Znajduje się przy nim strzeżone kąpielisko, piaszczysta plaża i molo. Jest też wypożyczalnia sprzętu wodnego. Jest miejsce dla wędkarzy, którzy łowią tu jazie, karpie, płocie, szczupaki, pstrągi i sandacze. Przecięliśmy zalew środkiem i skierowaliśmy dzioby kajaka na prawo od śluzy, skąd czekała nas przenioska.

Kolejny etap po przeniosce prowadził przez dawny Ogród Skarbowy, czyli park miejski w Zwierzyńcu. Minęliśmy z lewej strony jedną z odnóg potoku Świerszcz, nieco później drugą na której utworzony jest Staw Kościelny ze słynnym kościółkiem na wyspie. W międzyczasie przepłynęliśmy pod mostami drogowymi. Rzeka wypływając ze Zwierzyńca kieruje się na północ między wsie Wywłoczka i Bagno.

Wywłoczka znajdująca się na lewym brzegu na początku swego istnienia nazywała się Wywłoczyca i była osadą młyńską we włości szczebrzeskiej. Dochodziło południe, gdy dobiliśmy do lewego brzegu, przy którym stały domy wsi Wywłoczka. Wciągnęliśmy kajaki z wody. Kilkanaście metrów dalej płonął już grill, czekały kawa i herbata. Wszystko było gotowe na błogą sielankę. Na taką właśnie się zanosiło, ale wydarzyło się coś zupełnie innego.

Zza zabudowań wyłoniły się postacie podążające dość szybkim krokiem w kierunku rzeki. Ubrani w niecodziennie spotykane szaty. Zapewne nie wszyscy od razu dostrzegli ich dostojność. Nie pochodzili z tej ziemi. Zmierzali prosto na grupę kajakarzy stojącą na ich drodze, która ledwie co zgromadziła się przy ogniu ogrzewającym ruszt z kiełbaskami. I wtedy dało się usłyszeć nieco srogi głos:

– Cóż to za zgraja szczurów lądowych leniwi się tu nad mymi wodami, do czorta! Kto tu dowodzi!

Nie od razu, lecz po chwili, ale śmiało i z impetem przed grupę wyszedł siwowłosy mężczyzna w kolorowym kapeluszu. Jego niebieskie oczy zalśniły, jakby przez moment napełniły się łzami. Być może była to chwila wzruszenia, choć to twardziel z pokładami życiowego doświadczenia. Nie jedno widział, o niejednym słyszał. Być może trochę zaskoczony wizytą - wpatrywał się przede wszystkim w postać, która przybyła na czele orszaku. A była to postać iście królewsko okryta w błękitną szatę, w kolorze swoich oczu ledwie dostrzegalnych w bujnym zaroście w kolorze kości słoniowej. Opasany był ażurowym, szerokim pasem. Na jego prawym ramieniu lśniła pętla z korali spinająca szatę. Lewe ramię miał odsłonięte, a pod nim widać było fragment muskularnego torsu. Na jego bujnej czuprynie nie było widać żadnej korony, lecz mimo to wszyscy wiedzieli kim jest, bo w ręku dzierżył jednoznaczny atrybut władzy królewskiej nad wszelkimi wodami. Był to rodzaj broni białej używanej niegdyś przez rybaków do polowania na większe ryby i ośmiornice. Ten jednak miał w sobie moc potęgi, która mogła rozbijać skały i tworzyć źródła wód. Tenże trójząb mógł mieć tylko jednego władcę: Grecy nazywali go Posejdonem, zaś Rzymianie - Neptunem.

Nie wiadomo skąd i dokąd dzisiaj zmierzał. Świta Neptuna nie była dziś tak liczna jak zwykle. Zatrzymał się przed poczciwym, lecz nie starym mężczyzną, który przed momentem wystąpił przed grupę. Spojrzał na niego. W tej samej chwili bryza delikatnie smagnęła piękne, długie loki na głowie mężczyzny. Tych loków nie mógł schować żaden kapelusz. Neptun spojrzał w oczy mężczyzny. Poznał go. Neptun zbliżył się do niego. Położył swoją lewą dłoń na jego prawym ramieniu. Trwało to ledwie chwilkę, a wydawało się jakby czas zatrzymał się na dłużej.

– Toż to poczciwy Topograf – rzekł Neptun – Co ty tutaj robisz? Kiedyż to ostatni raz cię widziałem? Szmat czasu minęło.

Pytań zapewne nasuwało się o wiele więcej, lecz przez chwilę słychać było tylko ciszę. Żaden z nich dokładnie nie pamiętał ostatniego spotkania. Miało ono miejsce prawie ćwierć wieku temu - brakowało tylko kilka dni do rocznicy tamtego spotkania, które na zawsze odmieniło życie Topografa. Neptun nie mógł się nadziwić, że przez tak długi okres czasu go nie widział, że ten włóczył się po jakiś górach, choć pamiętnego dnia 28 lipca Roku Pańskiego 1991 dostąpił zaszczytu wstąpienia do Braci Wodniackiej. Właśnie tamtego dnia po przejściu rytuału chrztu zgodnie z wodniacką tradycją nadane mu zostało imię Topograf. Kochał wodę, czy to było morze, jezioro, czy rzeka, lecz los przez ostatnie lata kierował go gdzieś wyżej, w Beskidy, Sudety, na tatrzańskie dwutysięczniki, a nawet w Himalaje. Stąd też przylgnął do niego przydomek „Nepal”. Nikt z jego towarzyszy nie wiedział i nawet nie przypuszczał, że niegdyś władcy mórz, oceanów i wszystkich innych wód nadali mu imię Topograf. Zwracali się do niego po prostu Rysiek.

Spotkanie po latach nad Wieprzem wydawało się jak ze snu. Grupa Topografa wpatrywała się z niedowierzaniem i z niejakim zdumieniem. Nikt jednak nie śmiał przetrzeć oczu, czy uszczypnąć się dla sprawdzenia czy to nie sen. Nikt nie mógł pojąć, że Władca Mórz i Oceanów zjawił się nad Wieprzem, stworzonym przez tak niekrólewskie stworzenie, jakim jest zwyczajny wieprz z gospodarstwa. Czasu jednak na przemyślenia nie dano im wiele, bo wtem Neptun rzucił to samo pytanie co wcześniej, choć nieco wyciszonym tonem, kierując je tym razem wprost do Topografa:

– Cóż to za zgraja pałęta się z tobą nad Wieprzem?

– Neptunie – zdecydowanym tonem odpowiedział Topograf – przyprowadziłem tą zgraję przed twe oblicze do chrztu wodniackiego.

– Hmmm... A nadadzą się? – upewniał się, choć ufał staremu wodniakowi – Czy przejdą katusze chrztu? – dodał lekko uniesionym głosem.

– Powinni dać radę.

Śmiertelnicy, stojący za Topografem wciąż niedowierzali w to co właśnie zaczynało się dziać. Zapewne myśleli, że takie rzeczy ogląda się wyłącznie na scenie teatralnej, czy na ekranie filmowym. Nagle sami stali się neofitami, którzy mają zostać poddani próbie, być może nawet dość brutalnej. Czy wytrzymają? Być może niektórzy z nich pomyśleli w tym momencie o ucieczce, ale ludzka ciekawość, albo jakaś magiczna siła nie pozwala im cofnąć się nawet krok do tyłu. Przed nimi wielka próba, w wyniku której wodne bóstwa mają być im przychylne przy pokonywaniu dalszych kilometrów szlaku kajakowego.

Neptun, bóg wód, chmur i deszczu nie na co dzień pojawia się na śródlądziu ze swoim dworem. Wiedzą o tym nawet dzieci. Gdzieś tam w głębinach towarzyszą mu korsarze, którzy odeszli już na wieczną wachtę. Niekiedy Neptun gości na pokładach żaglowców i okrętów przybywając rydwanem ciągnionym przez hippokampy, trytony i ichtiocentaury. Często towarzyszą mu wtedy Nereidy uosabiające uroki wód. Otaczają syreny, konie morskie i węże morskie, nad którymi władze sprawuje jego piękna żona Salacja, jedna z najbardziej znanych nereid, bogini morza, utożsamiana z grecką Amfitrytą.

Salacja jest dzisiaj u boku Neptuna. Jej duże, ciemne źrenice emanują niezwyczajną serdecznością i opiekuńczością. Wszak już jej imię mówi, że jest „tą, która otacza świat”. Ta urodziwa nereida ma w sobie magiczne moce. Nie używa ich zbyt często, ale w razie potrzeby znika z jej twarzy subtelność i swą mocą jest w stanie przemieniać ludzi w morskie potwory. Ma szaty bardzo podobnie do szat Neptuna i wygląda dzięki nim niczym jego bliźniacza siostra, ale oczywiście nią nie jest. Ubrana jest w błękitną szatę przewieszona przez lewe ramię, a nie przez prawe jak Neptun. Szata spięta sznurem korali na ramieniu. W tali opasa ją ażurowy pas. W przeciwieństwie do rozwichrzonej fryzury Neptuna jej czarne włosy układają się w harmonijnym spokoju, których końce delikatnie ścielą się na ramionach.

Często podczas ceremonii chrztów wodniackich Neptunowi pomaga starorzymska bogini kiełkującego zboża, królowa świata podziemnego Prozerpina. Jest ona często przedstawiana jako żona Neptuna, co jest jednak nieprawdą, bo wiadomym jest, że Neptun miał tylko jedną żonę. Nie wiadomo tak naprawdę kim Prozerpina była dla Neptuna. Być może wzięła się stąd, że marynarze i żeglarze chcieli widzieć w niej żonę Neptuna, albo kochankę i stąd pojawia się w jego orszaku. Tego dnia jednak jej nie było. Była natomiast Salacja, która w razie potrzeby mogła pomóc Neptunowi podjąć decyzję, czy doprowadzony przed jego oblicze neofita zasługuje na łaskę i zostanie przyjęty na Braci Wodniackiej.

Neptun obejrzał się na prawo, gdzie stała postać nie jednoznacznie kojarząca się z głębinami. Lekko uniósł trójząb w jej kierunku. Była to postać jakby z innej przestrzeni, ubrana w biały uniform, w białe buty sięgających niemal kolan i biały, półprzezroczysty czepiec na głowie. Oprócz czepca jego głowę zdobiła dziwaczna maska okularowa, choć być może to nie ozdoba, ale specjalizowany sprzęt służący ochronie oczu w głębinach, a może pomagający spojrzeć w głębię badanych neofitów. Asklepios dzierżył przerzuconą przez ramię tajemniczą, dużą torbę. Trudno powiedzieć, co w niej skrywał. Nawet Neptun nigdy nie był tego pewny.

– Asklepiosie, daj zapowiedź tego co się zaraz tutaj wydarzy – zwrócił się Neptun do zagadkowej postaci, wyjawiając wszystkim jej imię.

Postać Asklepiosa nie wyglądała jak postać li wyłącznie z wód. Wszak Asklepios to jeden z herosów sztuki medycznej zwany często Eskulapem. Ponoć sztuki tej nauczył go centaur Chiron, u którego wychowywał się w latach młodości. Donoszą, że Asklepios miał moc wskrzeszania zmarłych... dzięki tajemniczemu ziołu. Legendy mówią, że Asklepios pewnego razu udusił węża. Pojawił się wówczas inny wąż z ziołem w pysku, który podpełzł do martwego i podał mu to zioło. Zioło to sprawiło, że zabity wąż wrócił do świata żywych. Nim ten drugi wąż zdołał uciec, Asklepios wyrwał mu zioło z pyska i odtąd używał go do wskrzeszania zmarłych. To dzięki niemu udało się mu wskrzesić kilku zmarłych na statku Argo, którym Argonauci płynęli do Kolchidy po złote runo.

Spełniając wolę Neptuna, Asklepios rozciągnął trzymany w ręku zwój zapisany trzynastozgłoskowymi wersetami. Zwrócił się twarzą do neofitów i odczytał treść zwoju w tonie sędziowskiego wyroku. Poruszenie neofitów było coraz większe. Wzmagało się i pewnie dlatego nie każde słowo Asklepiosa nie było w stanie dotrzeć do ich świadomości.

– ...nie często się zdarza, by górski turysta, udawał kajakarza! – rzekł Asklepios z nutą zbulwersowania, po czym ciągnął dalej mowę przestrzegając – ...i może się zdarzyć, że nie jeden skona...

Gdy Asklepios zaczął czytać zwój na tyłach orszaku Neptuna również pojawiło się jakieś nerwowe poruszenie. Krzątały się tam diabły morskie, tak jakby chciały dać znać Neptunowi, że są gotowe do czynu. One wiedzą, że nie będzie chrztu wodniackiego bez ich udziału. Po za tym to jedyna okazja by stanąć w orszaku Neptuna. Taka okazja nadarza się tylko wtedy, gdy ten opuszcza swe wodne królestwo i staje na lądzie. Przydomek „morskie” jest bardzo mylący, bo diabły z natury boją się wody pod każdą postacią, nie tylko święconej, ale każdej, z oceanów, mórz, jak i rzek, bagien, czy sadzawek. Zadaniem diabłów morskich jest doprowadzić neofitów do medyka, cyrulika, kucharza, a następnie przed oblicze Władcy Wód. Ledwie Asklepios skończył swój odczyt diabły ruszyły po pierwszą ofiarę. Diabłom często pomagają piraci. Tego dnia był też jeden taki zwany na lądzie Albertem, zaś na wodach... to się dopiero miało okazać, bo na tamtą chwilę nikt nie znał jego imienia z wód. Ów pirat miał nienaganną fryzurę, na której nie można było znaleźć bynajmniej ani jednego splątanego kosmyka włosów. Jego potężna sylwetka wyróżniała się na tle całej hałastry. Nic nie umykało jego uwadze, choć przepasane miał lewe oko. Co prawda u Władców Mórz piraci nie znajdują uznania (te ich niechlubne działania na morzach i oceanach), jednak podczas chrztu wodniackiego przydatni są diabłom i zwykle ochoczo im pomagają, bo też kto jak nie piraci mogą lepiej wiedzieć jak zahartować śmiałka do trudów wodniackiego żywota. Stąd piraci, podobnie jak diabły morskie, mają podczas chrztu wodniackiego jedyną okazję, aby zbliżyć się do dworu Neptuna.

Asklepios był gotowy do czynienia swej powinności. Za stół chirurgiczny służyć ma mu jak zwykle kajak odwrócony dnem do góry. Diabły ścigają kolejnych śmiałków, dla poddania ich odwiecznej tradycji oczyszczenia, przebadana i próbie przygotowującej na spotkanie z Władcą Wód. Opierających się diabły obwiązują sznurem. Neofici mieli tamtego dnia trochę szczęścia, bo na drodze oczyszczenia nie było cyrulika, który bezwzględnie stosuje lewatywę i inne wymyślne zabiegi. Nie było też fryzjera, który depiluje i goli neofitów. Jednak Asklepios świetnie znał te fachy. Jeśli była taka potrzeba, to sięgał nawet po zabiegi mrożące krew w żyłach, o których lepiej nie pisać.

Została jeszcze jedna kwestia zanim neofita mógł stanąć przed obliczem Neptuna. Znał ją doskonale Topograf i podjął się osobiście ceremoniału przybijania na dupach neofitów pieczątek. Zapewne chrzczeni wodniacy nie zdawali sobie sprawy z tego, jak wielkiego zaszczytu dostąpili tamtego dnia, bo nie dość, że pieczątki na ich dupach przybijał osobiście człowiek legenda, zwany kiedyś pierwszym wiosłem Peerelu, to czyni to wiosłem autentycznie historycznym, o jakże wielkiej wartości nie tylko sentymentalnej. Nie ma już na świecie takich wioseł.

Po katorżniczych testach neofita stawał przed Neptunem. Pozostawało jeszcze tylko sprawdzenie odporności na chorobę morską. Zwykle to osobisty kucharz Neptuna podaje w tym celu przysmaki ze stołu biesiadnego Neptuna. Tamtego dnia to jednak Neptun osobiście postanowił sprawdzić wartość przyszłych wodniaków. Wszak on najlepiej wie co najlepsze z jego stołu. I dzięki temu kolejnego zaszczytu dostąpiła grupa szczurów lądowych, ale ta grupa warta jest tego, bo przecież składa się z ludzi nader wyjątkowych. Na tą okazję Neptun zabrał coś niespotykanego na lądzie – najznamienitszą delicję wśród trunków wytwarzany w głębinach, zwany napojem Neptuna. Zadziwia największych smakoszy, którzy mają okazję go skosztować. Dla nich to ostatni sprawdzian, po którym nic już nie będzie tak samo smakowało jak kiedyś.

To nie zawsze się zdarza, ale tamtego dnia próbę przeszli wszyscy neofici zgromadzeni nad Wieprzem, a łaskawy Neptun doniośle ogłaszał: w dniu 4 czerwca AD 2016 dostąpiłeś zaszczytu przyjęcia do braci wodniackiej, przechodząc próbę oraz katusze Chrztu Wodniackiego, przeprowadzonego zgodnie z wodniacką tradycją i wedle przyjętego rytuału. Tamtego dnia do Braci Wodniackiej dołączyły 42 osoby, otrzymawszy Akt Chrztu Wodniackiego, wodniackie imię i pamiątkowy znaczek.

POCZTÓWKOWY KALEJDOSKOP

Po ceremoniale Chrztu Wodniackiego wszyscy w końcu mogli udać się na posiłek z grilla i odpocząć nad brzegiem rzeki. Potem czekał nas dalszy spław rzeką, aż do Szczebrzeszyna. Rzeka nie wydawała się już taka dzika, na zakolach i meandrach rzeki kajak „słuchał” jak nigdy dotąd. Kaskada z wodospadem o 70-centymetrowej wysokości była jak krok po stopniach schodów. Wypłynęliśmy na obszar otwarty, gdzie drzewa nie przysłaniały słońca. Wodnym szlakiem dopłynęliśmy do Szczebrzeszyna, gdzie koło młyna czekał Jan. Oddaliśmy wypożyczone kajaki i pożegnaliśmy się: do zobaczenia zaś.

Trzeci dzień to roztoczańska wędrówka przez krainę jodły, buka i tarpanów, a właściwie koników polskich, które uważane są za potomków tarpanów. Ich stada pasły się we Floriance. Podążyliśmy do Florianki przez Bukową Górę i wieś Sochy. Pogawędziliśmy z konikami polskimi. Było ich całe stado. Wróciliśmy Gościńcem Florianeckim, zwiedzając po drodze Czarny Staw i największy ze stawów Echo. Nadeszła godzina wyjazdu. Trudno jeszcze uwierzyć w te trzy dni. Wydają się jeszcze snem na jawie, choć były rzeczywiste. Doznaliśmy podczas nich czegoś niespodziewanego w życiu, o co pytał nas Stanisław Jachymek pierwszego dnia wyprawy w Guciowie:

Czasu na ciszę
Czasu na zdziwienie
Może nam trzeba?

Tego nam trzeba było i tym właśnie obdarowało nas Roztocze.

Dziękujemy wszystkim uczestnikom za wspólną wyprawę.

Dorota i Marek Szala

Relacje fotograficzne - Dorota i Marek Szala

Relacja wierszem - Waldemar Ciszewski

Wpis do książeczki odznaki „Przyjaciel Naturalnego Środowiska”

Data wycieczki	Obiekt przyrodniczy	Punkty
3.06.2016	Natura 2000 – obszary ptasie „Roztocze” [PLB060012] (spływ rzeką Wieprz ma trasie Bondyrz - Guciów)	15
4.06.2016	Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy (spływ rzeką Wieprz)	5
5.06.2016	Roztoczański Parku Narodowy	20
5.06.2016	Muzeum Roztoczańskiego Parku Narodowego w Zwierzyńcu	15
5.06.2016	Izba Leśna we Floriance	3
5.06.2016	Ścieżka dendrologiczna we Floriance	3
5.06.2016	Ścieżka po wydmie Zwierzyniec - Stawy Echo	3
5.06.2016	Ścieżka dydaktyczna na Bukową Górę	3
5.06.2016	OOŚ „Bukowa Góra”	5

Dopuszcza się odrębne punktowanie obiektów przyrodniczych w obrębie parków
krajobrazowych. Nie przewiduje się odrębnego punktowania obiektów przyrodniczych w obrębie parków narodowych, rezerwatów przyrody. Obiekty przyrodnicze będące równocześnie obszarami NATURA 2000 są zaliczane tylko do jednej kategorii w czasie trwania wycieczki (decyduje o tym zdobywający odznakę).

Wpisy do książeczki odznaki „Turysta Przyrodnik”

Data wycieczki	Obiekt przyrodniczy	Punkty
3.06.2016	Natura 2000 – obszary ptasie „Roztocze” [PLB060012] (spływ rzeką Wieprz ma trasie Bondyrz - Guciów)	max 25 pkt jedna pieczątka = 5 pkt
4.06.2016	Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy (spływ rzeką Wieprz)	max 15 pkt jedna pieczątka = 5 pkt
5.06.2016	Roztoczański Parku Narodowy	max 15 pkt jedna pieczątka = 5 pkt
5.06.2016	Muzeum Roztoczańskiego Parku Narodowego w Zwierzyńcu	5
5.06.2016	Izba Leśna we Floriance	5
5.06.2016	Ścieżka dendrologiczna we Floriance	2
5.06.2016	Ścieżka po wydmie Zwierzyniec - Stawy Echo	5
5.06.2016	Ścieżka dydaktyczna na Bukową Górę	5
5.06.2016	OOŚ „Bukowa Góra”	5

Na podstawie znowelizowanego regulaminu odznaki „Turysta Przyrodnik” zatwierdzonego przez Prezydium Zarządu Głównego PTTK uchwałą nr 31/XVIIIi2014 z dnia 4 listopada 2014 roku.

Wpisy do książeczki odznaki „Turystyczna Odznaka Kajakowa”

Data wycieczki	Obiekt przyrodniczy	Punkty
3.06.2016	Rzeka Wieprz: Bondyrz (Stary Młyn) - Guciów	9 km
4.06.2016	Rzeka Wieprz: Obrocz – Zwierzyniec (Zalew Rudka) – Bagno/Wywłoczka	12 km
4.06.2016	Rzeka Wieprz: Bagno/Wywłoczka – Turzyniec – Żurawnica – Brody – Szczebrzeszyn	12 km