Szlak Orlich Gniazd

etap VI
Żerkowice - Mirów
19 maja 2019 r.

Kierownik Wycieczki:

Jacek Wiechecki

Żerkowice – Mirów 6:00 h 20.2 km

Żerkowice 0:30 h szlakiem czerwonym 0:30 h Zawiercie, Skarżyce, ul. Okiennik 0:05 h szlakiem czerwonym 0:35 h Okiennik Wielki 0:20 h szlakiem czerwonym 0:55 h Piaseczno 0:40 h szlakiem czerwonym 1:35 h Skrzyżowanie przy zamku Bąkowiec 0:15 h szlakiem czerwonym 1:50 h Zamek Bąkowiec 0:10 h szlakiem czerwonym 2:00 h Parking przy zamku Bąkowiec 0:50 h szlakiem czerwonym 2:50 h Pod Górą Zborów 0:20 h szlakiem czerwonym 3:10 h Rezerwat Góra Zborów 0:10 h szlakiem czerwonym 3:20 h Skały Kroczyckie, odejście szlaku żółtego 0:05 h szlakiem czerwonym 3:25 h Skały Kroczyckie, odejście szlaku czerwonego 0:20 h szlakiem czerwonym 3:45 h Pod Łysakiem 0:40 h szlakiem czerwonym 4:25 h Zdów 0:15 h szlakiem czerwonym 4:40 h Zdów, rozejście szlaków 0:45 h szlakiem czerwonym5:25 h Bobolice 0:35 h szlakiem czerwonym 6:00 h Mirów

Zamek Bąkowiec w Morsku – pozostałości zamku rycerskiego z XIV wieku leżącego na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, wybudowanego w systemie tzw. Orlich Gniazd, we wsi Morsko w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim.

Zamek Bąkowiec w Morsku

Historia

Początki zamku nie mają udokumentowanej historii. Być może pierwszą drewnianą warownie wznieśli w XIV w. Toporczykowie którzy od nazwy dóbr Morsko przybrali nazwisko Morskich. Prawdopodobnie byli rycerzami rabusiami, za co król Władysław Łokietek odebrał im Morsko i oddał wieś w 1327 r. klasztorowi w Mstowie. W dokumentach z tego okresu nie wspomina się czy w Morsku istniał zamek jednak przez analogię można przyjąć, że w czasach Kazimierza Wielkiego wzniesiono strażnicę w ramach umocnień na pograniczu Śląska i Małopolski. Możliwe jest również że zamek zbudował książę Władysław Opolczyk który pod koniec XIV w. przez krótki czas był panem tych okolic. Pierwszą wzmiankę o zamku Bąkowiec (Bancowecz) i jego dziedzicu Mikołaju Strzale zapisano w 1390 r. Wiadomo, że od 1392 r. burgrabią zamku był Piotr z Marcinowic herbu Lis, a w latach 1413–1434 klucz bąkowiecki należał do Jana z Sieciechowic. W 1435 r. zamek wraz z przynależnymi dobrami przejął kasztelan sądecki Krystyn z Koziegłów i jego potomni. Na przełomie XV i XVI w. Morsko posiadali Włodkowie i im przypisuje się wybudowanie nowego murowanego zamku. Wspomina o nim dokument z 1531 r., kiedy jego właścicielem był Piotr Zborowski. Następnie przeszedł w posiadanie rodziny Brzeskich, a po nich w ręce rodu Giebułtowskich. Od XVII w. zamek był już w ruinie.

Od XVII aż do XIX w. wieś i ruiny dawnego zamku były własnością rodziny Heppenów. Około 1927 r. wzgórze z ruinami zamku kupił architekt Witold Danielewicz Czeczott, który wybudował tu przed 1933 r. dom przy wykorzystaniu murów zamkowych. Po 1945 r. od wdowy po nim, Janiny Czeczott, willę kupiły Zabrzańskie Zakłady Naprawcze Przemysłu Węglowego i stworzyły na działce ośrodek wypoczynkowy budując kawiarnię z tarasem i wyciąg narciarski. W 1961 r. przeprowadzono konserwację ruin, a w 1967 r. wpisano ruiny do rejestru zabytków pod nr 790/67. W 1999 r. ośrodek wypoczynkowy wraz z ruinami zamku kupiła firma KEM z Dąbrowy Górniczej.

Zamek w Bobolicach – zamek królewski zbudowany pierwotnie w połowie XIV wieku i następnie przebudowywany. Położony jest na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, w systemie tzw. Orlich Gniazd, we wsi Bobolice w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim.

Historia

Królewski zamek w Bobolicach został zbudowany przez króla Polski Kazimierza Wielkiego najprawdopodobniej ok. 1350–1352 roku. Należał do systemu obronnego zachodniej granicy państwowej Królestwa Polskiego. Zamek miał bronić od najazdów ze strony Śląska, będącego terytorium granicznym Królestwa Czech. Zamek był częścią fortyfikacji zwanej Orlimi Gniazdami. W 1370 r. ówczesny król Polski Ludwik Węgierski nadał zamek swojemu krewnemu Władysławowi Opolczykowi. Ten[ 9 lat później przekazał go swemu dworzaninowi Andrzejowi Schónyz Barlabás (zwany Andrzejem Węgrem) który zamek przekształcił w zbójecką twierdzę. Rozbójniczy proceder ukrócił król Władysław Jagiełło, który w 1396 r. włączył zamek z powrotem do dóbr królewskich], jednak pozwolił Andrzejowi nadal nim władać.

Po jego śmierci zamek odziedziczyła jego córka Anna, a po jej śmierci zamek podzielili między siebie jej syn Stanisław Szafraniec i jej drugi mąż Mściwój z Wierzchowiska herbu Lis wraz z dziećmi. Doprowadziło to do licznych konfliktów, które zakończył Piotr Szafraniec (bratanek Stanisława), który wykupił od Lisów ich połowę zamku w 1445 r.

Piotr Szafraniec wkrótce sprzedał zamek Florianowi z Knyszyna, który z kolei sprzedał go Andrzejowi Tresce, a jego rodzina sprzedała go Rzeszowskim. Następnym właścicielem w 1486 r. został Mikołaj Kreza z Zawady herbu Ostoja, którego rodzina władała zamkiem aż do 1625 r.

Podczas najazdu Maksymiliana III Habsburga na ziemie polskie w 1587 r. zamek został zdobyty przez jego wojska. Uległ on wówczas poważniejszym uszkodzeniom, został jednak szybko odbity przez wojska dowodzone przez Jana Zamoyskiego. W 1625 r. zamek przeszedł w ręce Myszkowskich herbu Jastrzębiec z pobliskiego Mirowa.

W czasie potopu szwedzkiego, w 1657 r., Szwedzi pod dowództwem generała Müllera mocno zniszczyli zamek. Następnymi właścicielami zamku zostali Męcińscy z Żarek, jednak po wojnach szwedzkich w XVII i XVIII w. zamek opuszczono w 1661 r. i zaczął popadać w ruinę.

Gdy w 1683 r. król Jan III Sobieski w drodze do Krakowa – miejsca koncentracji wojsk polskich przed odsieczą wiedeńską – zatrzymał się na zamku w Bobolicach, jego orszak musiał nocować w namiotach.W XVIII w. zamek był tylko częściowo zamieszkały.

Spis inwentarza zamku z 1700 r. ukazuje jego dość kiepski stan. Pomimo prób ratowania zamku popadał on w coraz większą ruinę. W XIX w. w podziemiach zamku znaleziono skarb. Poszukiwacze skarbów dopełnili reszty zniszczenia. Po drugiej wojnie światowej mury zamku zostały częściowo rozebrane i posłużyły do budowy drogi łączącej Bobolice z Mirowem.

Pod koniec XX w., rodzina Laseckich – obecnych właścicieli zamku – podjęła się wyzwania odbudowy tego zamku. Na zlecenie przedstawicieli rodziny: senatora Jarosława Laseckiego i jego brata Dariusza Laseckiego, przy pomocy polskich naukowców i ekspertów, przeprowadzono prace archeologiczne, zabezpieczające i budowlane.

W czerwcu 2011 r. relacja z odbudowy pojawiła się w światowych mediach. Oficjalne otwarcie zamku po dwunastu latach prac nastąpiło 3 września 2011 r. Z okazji otwarcia swoje listy gratulacyjne przesłali prezydent RP Bronisław Komorowski, marszałek Sejmu oraz premier.

Odbudowa w kształcie przybliżonym do wyglądu zamku w XVI w., została zrealizowana pomimo braku jakichkolwiek planów, szkiców czy rysunków zamku; jego kształt odtworzono na podstawie zachowanych ruin, posiłkując się wiedzą historyków i archeologów. W pracach wykorzystywano wyłącznie tradycyjne materiały (głównie kamień wapienny), opracowano też specjalną zaprawę murarską. Sama rekonstrukcja wzbudzała i nadal wzbudza kontrowersje i krytykę różnych środowisk.

Obiekt jest określany jako Disneyland, kiepska atrapa zabytku, specjaliści zwracali uwagę na brak zachowanych źródeł odnośnie dawnego wyglądu.

Zamek w Mirowie – ruiny zamku leżącego na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, wybudowanego w systemie tzw. Orlich Gniazd, we wsi Mirów w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim.

Historia

Zamek w Mirowie został zbudowany w czasach Kazimierza Wielkiego, około połowy XIV w., choć przypuszcza się, że już wcześniej istniały w tym miejscu drewniano-ziemne zabudowania. Początkowo warownię tworzyła kamienna strażnica podległa pod pobliski zamek w Bobolicach, która wraz z nim wchodziła w skład systemu obronnego znanego dziś jako Orle Gniazda.

Strażnicę bardzo szybko rozbudowano do rozmiarów zamku. Warownia została nadana jako lenno Władysławowi Opolczykowi przez Ludwika Węgierskiego, jednak za prowadzenie wrogiej Polsce polityki Władysław Jagiełło odebrał ją. Pod koniec XIV w. zamek w Mirowie stał się własnością Krystyna z Koziegłów, z czasem przechodząc w ręce kolejnych rycerskich rodów. W 1442 r. dobra mirowskie nabył Piotr z Bnina i zapoczątkował rozbudowę zamku. Kontynuowali ją następni właściciele – Myszkowscy herbu Jastrzębiec, którzy przenieśli tu swoją siedzibę rodową mianując się „Margrabiami na Mirowie” („Marchio de Mirow”). Za ich czasu zamek podwyższono oraz zbudowano wieżę mieszkalną. Jednakże ograniczone możliwości rozbudowy spowodowały, że Myszkowscy przenieśli się do nowej, wygodniejszej siedziby. Zamek przeszedł w ręce Piotra Korycińskiego, a następnie rodziny Męcińskich.

Zamek w Mirowie mocno ucierpiał podczas potopu szwedzkiego, kiedy zniszczono znaczną część murów. Mimo podjętych przez właścicieli prac remontowych powoli popadał w ruinę i ostatecznie został opuszczony w 1787 r. Warownia stała się źródłem kamiennego budulca dla okolicznych mieszkańców, co przyspieszyło jej spustoszenie.

W 2006 r. rodzina Laseckich – obecnych właścicieli zamku – rozpoczęła prace zabezpieczające mające na celu ratowanie tego zabytku. Na zlecenie przedstawicieli rodziny: senatora Jarosława W. Laseckiego i jego brata Dariusza Laseckiego rozpoczęto szereg badań, na podstawie których opracowywany był optymalny sposób zabezpieczenia ruin. Prace odbywają się pod nadzorem specjalistów.

Obecnie nie jest możliwe zwiedzanie wnętrza zamku, który ze względu na zagrożenie jakie stwarza dla turystów, musiał zostać ogrodzony. Docelowo zamek w Mirowie zostanie udostępniony dla ruchu turystycznego, planowana jest również częściowa rekonstrukcja zawalonych ścian. W zabezpieczonych i zaadaptowanych pomieszczeniach znajdzie się centrum obsługi turystycznej oraz muzeum.

Źródło:Wikipedia

Szlak Orlich Gniazd - etap 6

Dzisiaj Orlich Gniazd, etap kolejny - szósty, Etap bardzo spokojny, bez żadnej „rozpusty”. Start - Żerkowice, piąty tam kończyliśmy, A teraz do Skarżyc, stamtąd ruszyliśmy. Idziemy asfaltem, leciutko do góry, Jest Okiennik Wielki - piękny ostaniec Jury. Ostaniec - trzydzieści pięć metrów wysokości, Dużo „skałkowiczów”, u podnóża gości. Mnóstwo skał po drodze, krajobraz się nie zmienia, Jest skała Cydzownik, są różne skojarzenia! I tu pierwszy postój, śniadaniowy mamy, Kolejnych, skalnych wspinaczy, podziwiamy. Dystans pokonany, jest na razie mały, Lecz już jest Bąkowiec i są Morskie Skały. Ten zamek - Bancowecz, tak był nazywany, On w czternastym wieku był wybudowany. W Morsku - encyklopedia wam to powie, Pierwszą warownię, stawiali Toporczykowie. Później byli Morscy, lecz ze Szwedów winy, W siedemnastym wieku, powstały ruiny. Teraz przed nami, wśród skał, odcinek mały, Tam gdzie Góra Zborów, Podlesickie Skały. Najwyższa - Góra Sulmów, na zboczach chowa, Jaskinie: Żabia, Sulmowa, Studnia Szpatowa. Tu wydobywano szpat - kalcyt, każdy go zna, Służył do wytopu, kryształów oraz szkła. Kilka zdjęć robimy, na skały się wspinamy, Następnie czerwonym, do Podlesic zmierzamy. Trasa mało ciekawa, więc bez zbędnych słów, Ze Skał Kroczyckich, dochodzimy do wioski Zdów. Po krótkiej wędrówce, wreszcie się zachwycę, Na najwyższej skale - Zamkiem Bobolice. Król Kazimierz Wielki, ten zamek fundował, Wśród „orlich warowni”, on go pobudował. Teraz, historia o zamku mało znana: Uszkodzony, przez Habsburga Maksymiliana. Zapewne na zamku, słyszane były strzały, Gdy wojska Sobieskiego, tu obozowały. Senator Lasecki, kasy nie żałował, W dwudziestym pierwszym wieku, zamek odbudował. Cały dzień na trasie, pogoda wspaniała, Lecz w Bobolicach, ściana deszczu nas złapała. W karczmie, u stóp zamku, zamawiamy żywo: Bursztynowe, miodowe - Jurajskie piwo. Chociaż do Bobolic, wszyscy dotrzymali, Lecz niektórzy, lekkich kontuzji doznali. Wszyscy „inwalidzi”, taki postulat mamy, Dzisiejszy etap, o dwa kilosy skracamy. (Bo nas bolą nogi, choć nie boli głowa, Dlatego nie pójdziemy dalej, do Mirowa.) Na koniec wycieczki, przyszedł moment taki: Kacper się doczekał - „Popularnej Odznaki”. Waldemar Ciszewski - 19.05.2019 r.

Relacja fotograficzna - Ewa Bugno
Relacja fotograficzna - Waldemar Ciszewski