kontur (2 kB)

Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie
Pasmo Jazowej

24.06.2017 r.

Linia
Kierownik Wycieczki: Helena Grzywacz
pasmo-jazowej01 (112 kB)

Trasa piesza: Pasmo Jazowej

Linia

Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie
Pasmo Jazowej

Naszą wędrówkę rozpoczynamy od zwiedzania schronu kolejowego w Stępinie-Cieszynie.

Tunel schronowy w Stępinie-Cieszynie – naziemny schron kolejowy, wchodzący w skład kwatery głównej Hitlera „Anlage Sud" z okresu II wojny światowej.

Kompleks w Stępinie został zbudowany w latach 1940-1941 przez Organizację Todt. W jego skład wchodziło kilkadziesiąt obiektów o różnym przeznaczeniu (schrony, bunkry strażnicze, kwatery, budynki zaplecza technicznego itp.), z których zachowało się siedem budowli o konstrukcji żelbetowej, w tym największa z nich, naziemny tunel schronowy dla pociągów sztabowych Hitlera.

pasmo-jazowej02 (42 kB)

Tunel w Stępinie, nazywany schronem nr 1, ma 393 metry długości i ściany o grubości przekraczającej 2 metry; jego cechą charakterystyczną jest lekko łukowaty kształt, utrudniający bezpośrednie trafienie bombą lotnicza. Schron nr 1, zabezpieczony przed atakiem chemicznym za pomocą systemu śluz i urządzeń wentylacyjno-filtrujących, był połączony specjalnym podziemnym kanałem z tzw. schronem nr 2, również zachowanym, położonym w odległości 80 metrów i pełniącym funkcję zaplecza technicznego i magazynowego. W odległości 600 metrów od schronu kolejowego znajdowało się trawiaste lądowisko dla samolotów, obecnie częściowo zabudowane.

Na terenie dawnej kwatery Hitlera w Stępinie zachowało się również pięć żelbetowych schronów bojowych usytuowanych w różnych odległościach od tunelu (tzw. schrony nr 3–7); znajdują się one na gruntach prywatnych. Pierwotnie na terenie kompleksu stała także drewniana willa przeznaczona dla najwyższych rangą wojskowych przebywających na terenie kwatery. W czasie II wojny światowej całość kompleksu była silnie strzeżona; w celach maskujących prace budowlane w Stępinie zarejestrowano jako inwestycję firmy chemicznej "Askania Werke" z Berlina.

W dniach 27–28 sierpnia 1941 roku na terenie kwatery w Stępinie doszło do spotkania Hitlera z Benito Mussolinim, w tunelu schronowym zatrzymał się wówczas pociąg sztabowy Hitlera.

Po zwiedzeniu schronu udajemy się do Wiśniowej, gdzie rozpoczynamy naszą trasę pieszą po Paśmie Jazowej.

Przebieg trasy:

pasmo-jazowej03 (76 kB)

Wiśniowa - pierwsze wzmianki o miejscowości Wiśniowa pochodzą z około 1370 roku. Przez wieki zmieniali się właściciele i rządcy tej osady. Wiśniowa przez półtora wieku była w posiadaniu rodziny Jabłonowskich.

Od roku 1750 do 1792 należała do Rocha Michała, marszałka Trybunału Koronnego, uczestnika Konfederacji Barskiej. Po jego śmierci Wiśniową przejął jego syn Franciszek Ksawery, który został mianowany kanonikiem kujawskim.
Kolejnym właścicielem od 1820 roku był Franciszek Jabłonowski, major kawalerii, który zginął w czasie Powstania Listopadowego.
Na przełomie XIX i XX wieku Wiśniową posiadał ród Mycielskich.
Od 1975 roku po reformie administracyjnej Wiśniowa stała się siedzibą gminy, w której skład weszło 13 okolicznych miejscowości.
Na terenie Wiśniowej znajduje się zachowany zespół zabudowań podworskich. W skład zespołu wchodzą: dwór klasyczny z przełomu XVIII i XIX wieku, barokowa oficyna z XVIII wieku, stajnie podworskie z XVIII wieku, oraz zabytkowy park z szeregiem osobliwości kilkusetletnich drzew objętych ochroną pomnikową.

W parku zwraca uwagę neoromańska kaplica grobowa Mycielskich z XIX wieku. Wzdłuż parku od strony północnej rozciąga się piękna aleja grabowa.
Miejscowość znajduje się w obrębie Czarnorzecko–Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego.

pasmo-jazowej04 (71 kB)

Czarnorzecko-Strzyżowski Park Krajobrazowy - chroni najcenniejsze fragmenty Pogórza Strzyżowskiego i Dynowskiego, rozdzielone przełomową doliną Wisłoka.

W celu zabezpieczenia przed szkodliwym oddziaływaniem czynników zewnętrznych i ochrony wartości estetycznych krajobrazu, wokół Parku utworzono otulinę, czyli strefę ochronną o powierzchni 34 074 ha.

Obszar Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego znajduje się w prowincji Karpat Zachodnich, leży w południowej części Pogórza Strzyżowskiego i oddzielonej od niej doliną Wisłoka południowo-zachodniej części Pogórza Dynowskiego. Stanowi go w większości charakterystyczny pas wzniesień, zarówno wobec północnych niżej położonych części Pogórza Dynowskiego i Strzyżowskiego, jak i jeszcze dobitniej, w odniesieniu do Kotliny Jasielsko – Krośnieńskiej od strony południowej. Znajdujące się na terenie Parku największe wzniesienie – Sucha Góra, o wysokości 585 m n.p.m., wznosi się ponad 300 m nad dnem Dołów Jasielsko – Sanockich.

Główne pasmo wzniesień Parku usytuowane typowo po karpacku z północnego zachodu na południowy wschód zaczyna się od zachodu rozczłonkowanym wałem Klonowej Góry (525 m n.p.m.), Barda (534 m) i Chełma (528 m). Potem obniża się nieco i opada w kierunku Wisłoka - największej rzeki Parku.

Za ciekawym przełomem rzeki zwanym „Bramą Frysztacką” mamy ciąg najokazalszych, stopniowo rosnących grzbietów, a mianowicie Herby (469 m) i Czarnówkę (491 m), które łączą się paroma niższymi garbami z Królewską Górą (554 m) i oddzieloną od niej doliną Czarnego Potoku Suchą Górą (585 m). Od jej grzbietu odchodzi na północny wschód w dolinę Stobnicy mniej lesiste pasmo zwieńczone szczytami: Czosnki (476 m), Kopce (484 m) i Grudna (479). Na północ od masywu Suchej Góry usytuowane są po kolei krótkie jakby odosobnione grzbiety Czarnego Działu (479 m i 516 m) i Brzeżanki (477 m).

pasmo-jazowej05 (109 kB)

Rezerwat Herby - stanowi atrakcję krajobrazową, która możemy porównać ze znanymi i okazałymi skałami zwanymi „Prządkami”, mieszczacymi się w rezerwacie geologicznym i bezoimiennymi skałami w okolicy i podstawie zamku Kamieniec.

Rezerwat przyrody "Herby" został utworzony w 1999 r. i obejmuje obszar lasu o powierzchni 145,85 ha, położony w granicach gmin Frysztak i Wiśniowa w Nadleśnictwie Strzyżów w Czarnorzecko - Strzyżowskim Parku Krajobrazowym.

Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych oryginalnych wychodni skalnych zlokalizowanych na grzbiecie pasma Herbów, porośniętego lasami grądowymi i buczyną, odsłoniętych utworów skalnych oraz malowniczego przełomu Wisłoka - "Bramy Frysztackiej".

Rezerwat obejmuje fragment pasma górskiego wchodzącego w skład Pogórza Dynowskiego, rozciągniętego przełomowym odcinkiem rzeki Wisłok. Wschodnia część rezerwatu obejmuje wzgórze Herby o wyrównanej powierzchni grzbietowej z kilkoma kulminacjami osiągającymi wysokość 350 - 450 m n.p.m. Grzbiet ten obniża się stopniowo w kierunku doliny Wisłoka. Zachodnią część rezerwatu stanowi przełomowy odcinek Wisłoka oraz ograniczające go od zachodu wzniesienie Kopalina, osiągające wysokość 355m n.p.m.

Na północny wschód od Frysztaka, na prawym brzegu Wisłoka znajduje się grzbiet schodzący od szczytu Herbów w kierunku północno - zachodnim. Grzbiet pasma "Herbów" na wielu odcinkach jest skalisty. Odsłaniają się tu w różnej formie czoła bardzo grubych ławic piaskowców istebniańskich dolnych, dość stromo zapadających się ku południowemu zachodowi.

Wędrując Pasmem Jazowej przechodzimy przez szczyt Czarnówki 492 m, Spaloną Górę i Łysą Górę. Po pięciu godzinach marszu wychodzimy z lasu kierując się do wsi Rzepnik.
We wsi uwagę przyciąga stary cmentarz połemkowski oraz dawna cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Paraskewy z początku XX wieku.

W cerkwi podziwiać można stare malowidła zachowane w znakomitym stanie oraz piękny oryginalny ikonostas. Obecnie dawna cerkiew jest świątynią rzymskokatolicką, która mimo to zachowała swój oryginalny pierwotny wygląd.
Przy cerkwi rośnie około 500-letni dąb bezszypułkowy „Jagiellon”, pozostałość po legendarnych karpackich puszczach.

Trasa piękna a zwiedzane po drodze obiekty warte zobaczenia.

Helena Grzywacz

źródło: internet.

pasmo-jazowej06 (47 kB) Linia
Relacja fotograficzna - Helena Grzywacz
Relacja fotograficzna - Elżbieta Książek
Relacja fotograficzna - Monika Pszczółka
Relacja fotograficzna - Piotr Skowroński
Linia
copyright