Tatry Wysokie

Dolina Pięciu Stawów Spiskich
Przełęcz Lodowa

29 - 30.08.2015 r.

W upalny sierpniowy weekend, na wspólną górską wędrówkę wyruszyliśmy ze Starego Smokowca (około 990 m npm), kolejką lub na piechotę, na Smokowieckie Siodełko (Hrebienok) 1284 m npm. Znajduje się tutaj węzeł szlaków prowadzących m.in. Na Sławkowski Szczyt, Rohatkę, Czerwoną Ławkę i Lodową Przełęcz. Celem wędrówki w pierwszym dniu naszej wycieczki jest schronisko Teryego (Teryho Chata), znajdujące się po słowackiej stronie Tatr Wysokich. Położone jest ono na wysokości 2015 m npm na granicy Doliny Małej Zimnej Wody i Doliny Pięciu Stawów Spiskich. Z Hrebienoka schodzimy zielonym szlakiem i już po chwili docieramy do schroniska Bilika (Bilikova Chata). Schodzimy dalej w stronę Doliny Zimnej Wody, której dnem przepływa Zimny Potok. Potok ten tworzy kilka malowniczych kaskad zwanych Wodospadami Zimnej Wody.
Pierwszym wodospadem jest Długi Wodospad, prowadzi do niego ścieżka oznaczona żółtym kolorem, następny to Wielki Wodospad i Skryty Wodospad. Wędrując obok tych pięknych, niestety wobec panującej suszy toczących dużo mniej wody wodospadów, docieramy do Rainerowej Chaty 1301 m npm.

Jest to najstarsze górskie schronisko w Tatrach Wysokich. W tej kamiennej chatce wśród wielu wysokogórskich pamiątek i eksponatów, przy kaflowym piecu, można poczuć niepowtrzalny górski klimat. W Rainerowej Chacie znajduje się muzeum górskich „nosiczów”.

Idziemy dalej szlakiem zielonym w kierunku Schroniska Zamkovskiego. Dochodzimy do rozstaju szlaków, gdzie dołącza szlak czerwony. Docieramy wkrótce do najwyżej położonego wodospadu ma Potoku Zimnej Wody – Wodospadu Olbrzymiego, którego kaskadę możemy podziwiać z przeprowadzonego nad nim mostkiem. Idąc dalej podziwiamy widok na Dolinę Staroleśną i wznoszący się nad nią Sławkowski Szczyt oraz zamykający dolinę Świstowy Szczyt.
Docieramy do Schroniska Zamkovskiego 1475 m npm. Chwila odpoczynku i ruszamy dalej. Wchodzimy do Doliny Małej Zimnej Wody, w której towarzyszy nam cały czas szum potoku Małej Zimnej Wody.
Przed nami pojawiają się postrzępione szczyty górujące nad doliną, oraz próg Doliny Pięciu Stawów Spiskich, po którym spływa kaskada Złotej Siklawy.
Niedługo potem widzimy Pośrednią Grań 2441 m npm, Żółty Szczyt 2385 m npm i Żółtą Ścianę2169 m npm. Widzimy również schronisko.

Podczas wejścia podziwiamy przepiękny widok na wodospad oraz Dolinę Małej Łąki.
Docieramy do celu naszej wędrówki - Teryho Chaty 2015 m npm. Otoczenie chaty jest przepiękne. Dno Doliny Pięciu Stawów Spiskich stanowią wypukło-wklęsłe, obłe ogładzenia polodowcowe tzw. mutony. Woda zbiera się w ich zagłębieniach, tworząc stawy, przepływa między nimi w skalnych rynnach. Roztacza się stąd wspaniały widok na Baranie Rogi, Durny Szczyt, Łomnicę, Pośrednią Grań, Żółtą Ścianę oraz Mały Lodowy Szczyt.
Teryho Chata – schronisko Tery'ego, nazwane tak na cześć założyciela i działacza węgierskiego Towarzystwa Turystów, które wzniosło ten budynek w 1899 roku.

Dzień drugi.

Po śniadaniu wyruszamy w dalszą trasę do Jaworzyny Spiskiej.
Od schroniska szlak zielony wraz z żółtym prowadzi pomiędzy stawami. Na lewo od ścieżki leży Niżni Staw Spiski, na prawo najpierw Pośredni 2013m, potem Wielki 2014m.
Ścieżka wspina się w górę zakosami pośród kamieni na ramię Kopy Lodowej (Malý Ľadový štít). Po jej przekroczeniu (widać stąd malutki Wyżni Staw Spiski 2022m - położony za Wielkim Stawem) schodzimy w dziką i pustą Dolinkę Lodową (Dolinka pod Sedelkom).
Na jej dnie – szlak żółty odchodzi w lewo na Czerwoną Ławkę (Priečne Sedlo) 2352m, a w prawo odchodzi zielony na Lodową Przełęcz.
Szlakiem zielonym wchodzimy na następny próg doliny, za którym leży Modré pleso (Lodowy Staw )2192m, najwyżej położony niewysychający staw w Tatrach.

Zaczynamy wspinaczkę na Lodową Przełęcz. Prowadzą na nią „schody” ułatwiające drogę po osuwających się piargach oraz kilka łańcuchów przy końcowym podejściu.

Widok z Sedielka 2376m jest tak piękny, szeroki i niezwykły, że z nawiązką wynagradza nam uciążliwość podejścia. Nieprawdopodobnie wygląda widziana z półprofilu zakręcająca wzdłuż doliny ściana Jaworowych; na lewo od nich, w drugim rzędzie, wznoszą się potężne masywy Gerlacha i Staroleśnej; na wprost mamy Wysoką, Rysy, pomiędzy nimi skrawek Krywania, dalej Mięguszowieckie Szczyty, Cubrynę, Żabi Szczyt, Świnicę, Kozi Wierch, Granaty, a nawet Bystrą w Tatrach Zachodnich.

Zejście wijącą się zakosami stromą ścieżką nadal jest pokryte odłamkami kamieni. Po dłuższym czasie podłoże staje się mniej sypkie, ale dalej nierówne i kamieniste. Po zejściu na dno najwyższego tarasu Doliny Jaworowej na krótkim odcinku szlak robi się bardziej poziomy, po czym znów następuje bardziej strome zejście. Docieramy w pobliże Żabiego Stawu Jaworowego (1878m) - bardzo pięknego, otoczonego złomami skalnymi, nad którym wznoszą się niemal półkilometrowe skalne ściany Jaworowego.

Tutaj, w ścianie Jaworowego, w 1910r. uległ wypadkowi taternickiemu Stanisław Szulakiewicz, a podczas akcji ratowniczej zginął zabity przez lawinę kamienną Klimek Bachleda, "Król przewodników tatrzańskich", jak głosi tabliczka mu poświęcona na Cmentarzu Symbolicznym Ofiar Tatr pod Osterwą.

Ścieżka staje się wygodniejsza, mniej stroma, zstępujemy w coraz niższe, a więc coraz bardziej żywotne piętra roślinności. Ogromne bogactwo i bujność traw, kwiatów, jagód wypełnia dno Zadniej Doliny Jaworowej, na górnej granicy kosodrzewiny. Dalej szlak biegnie przez las, potem znów przez kosówkę, a potem polanę, a potem znów las. ścieżka staje się stopniowo coraz szersza, w końcu przemienia się w drogę zdatną do ruchu kołowego. Idąc nią, warto zerkać w tył, by zobaczyć widoki na pasmo szczytów od Jagnięcego, przez Kołowy, Durny, Baranie Rogi do Lodowego. Kiedy dotrzemy do rozejścia szlaków (w prawo odchodzi niebieski do Koperszadów Zadnich i na Przełęcz pod Kopą), to znak, że do Jaworzyny Spiskiej zostały nam jeszcze tylko dwa kilometry. Dolina ta jest naprawdę długa, więc, mimo iż technicznie zupełnie łatwa, wymaga sporego nakładu sił. Ale widoki i spokój, którego można zaznać w tym mało uczęszczanym miejscu, są warte tego.

Prawdziwym rajem jest dolna część Doliny Zadniej Jaworowej, w pobliżu górnej granicy kosówki, gdzie bujnie rosną trawy i kwiaty. Widać stąd wspaniale Tatry Bielskie - białe skały wapienne, odcinające się od zielonych muraw. Dookoła wznoszą się ściany doliny, zwieńczone poszarpanymi skalnymi turniami, u dołu porośnięte kosówką, świerkami, limbami. Niesamowity jest ów kontrast świata żywego - trawiasto-leśnego, pachnącego jagodowo i kwieciście, w dotyku ciepłego i świata zimnych, dzikich, poszarpanych, nieprzystępnych turni.

Helena Grzywacz

źródła pomocne przy opisie - internet

Trasy piesze:

Dzień pierwszy:

•   Stary Smokowiec – Hrebienok – Bilikowa Chata – Vodopády Studeného potoka
•   Vodopády Studeného potoka - Nad Rainerovou chatu (1305)
•   Nad Rainerovou chatu (1305) - Zamkovského chata, rázc. (1460)
•   Zamkovského chata, rázc. (1460) - Téryho chata (2015)

Dzień drugi:

•   Téryho chata (2015) – Kotlina pod Sedielkom (2130) – Sedielko (Lodowa Przełęcz) (2376) – Jaworowa Dolina - Pod Muráňom (1080)
•   Pod Muráňom (1080) - Tatranská Javorina (1005)

Starý Smokovec - Zamkovského chata - Téryho chata - 29.08.2015

Data odbycia wycieczki	Trasa wycieczki	Nr grupy górskiej wg reg. GOT	Punktów wg reg. GOT	Czy przodownik był obecny
29.08.2015	Starý Smokovec (995) - Hrebienok (1275) 2.5 km, 280 m	Słowacja	6	Tak
29.08.2015	Hrebienok (1275) - Vodopády Studeného potoka (1230) 1.1 km, 30 m	Słowacja	1	Tak
29.08.2015	Vodopády Studeného potoka (1230) - Nad Rainerovou ch. (1305) 0.7 km, 75 m	Słowacja	2	Tak
29.08.2015	Nad Rainerovou ch. (1305) - Zamkovského chata, rázc. (1460) 1.7 km, 180 m	Słowacja	4	Tak
29.08.2015	Zamkovského chata, rázc. (1460) - Téryho chata (2015) 4.0 km, 575 m	Słowacja	10	Tak
RAZEM			23

Téryho chata - Lodowa Przełęcz - Tatranská Javorina - 30.08.2015

Data odbycia wycieczki	Trasa wycieczki	Nr grupy górskiej wg reg. GOT	Punktów wg reg. GOT	Czy przodownik był obecny
30.08.2015	Téryho chata (2015) - Kotlina pod Sedielkom (2130) 1.2 km, 170 m	Słowacja	3	Tak
30.08.2015	Kotlina pod Sedielkom (2130) - Sedielko (2376) (Lodowa Przełęcz) 0.7 km, 246 m	Słowacja	4	Tak
30.08.2015	Sedielko (2376) (Lodowa Przełęcz) - Pod Muráňom (1080) 9.2 km, 35 m	Słowacja	10	Tak
30.08.2015	Pod Muráňom (1080) - Tatranská Javorina (1005) 2.2 km, 0 m	Słowacja	2	Tak
RAZEM			19

Relacja fotograficzna - Krystyna Wyrostek
Relacja fotograficzna - Ala Obrzut
Relacja fotograficzna - Basia Grzywacz

Relacja fotograficzna - Alicja O.
Część 1
Część 2

Relacja fotograficzna - Helena Grzywacz
Dzień 1
Dzień 2