Tatry Zachodnie
Przełęcz Iwaniacka
25 lipca 2015 r.

Trasa piesza:

•   Dolina Chochołowska – Siwa Polana – Polana Huciska do szlaku żółtego
•   Dolina Iwaniacka – Iwaniacka Przełęcz 1459 m – schronisko na Hali Ornak
•   schronisko na Hali Ornak – Pisana Hala – Lodowe Źródło - Kiry

Z Doliny Chochołowskiej, około 100 metrów za leśniczówką TPN odchodzi żółty szlak na Iwaniacką Przełęcz. Początkowo biegnie razem ze szlakiem czarnym. Po prawej stronie płynie Potok Starorobociański. Wkrótce szlaki rozchodzą się. Na Iwanówce szlak zółty skręca w lewo i prowadzi przez Iwaniacką Przełęcz do schroniaka na Hali Ornak, a czarny w prawo prowadzi całą Doliną Starorobociańską przez Starorobociańską Polanę i Starorobociańską Równię aż do Siwej Przełęczy.

Po chwili naszym oczom ukazuje się urocza Polana Iwanówka.

Polana Iwanówka lub Iwanówka – najduje się u wylotu Doliny Iwaniackiejj do Doliny Starorobociańskiej. Położona jest na wysokości 1100–1140 m n.p.m., na północnych stokach Doliny Iwaniackiej. Dawniej była częścią samodzielnej Hali Iwanówka.

Nazwa polany pochodzi od nazwiska Iwan, które spotykane jest na Podhalu już od początku XVII w. Polana zajmuje dość żyzne ziemie naniesione przez Iwaniacki Potok. Dawniej stały na niej szałasy. W wyniku zaprzestania jej pasterskiego użytkowania polana w większości zarosła lasem.

W 1955 miała powierzchnię ok. 8 ha, ale w 2004 w wyniku zarośnięcia jej powierzchnia zmniejszyła się o ok. 80% i polana nadal zarasta.

Mijamy Polanę i wchodzimy do lasu. Następny odcinek drogi wiedzie niezalesionym dnem Doliny Iwaniackiej, wzdłuż Potoku Iwaniackiego. Wokół widać powalone drzewa, pozostałości po lawinach i silnych wiatrach.

Dolina Iwaniacka – położona pomiędzy stokami Kominiarskiego Wierchu i Ornaku, zbiegająca spod Iwaniackiej Przełęczy (1459 m n.p.m.) do Doliny Starorobociańskiej. Jej wylot znajduje się na wysokości ok. 1085 m. Nazwa doliny pochodzi od Polany Iwanówka znajdującej przy wylocie doliny, na jej północnym stoku. Dawniej dolina była wypasana, wchodziła w skład Hali Iwanówka.

Dolina wycięta jest głównie w czerwonych piaskowcach kwarcystycznych. Jej dnem spływa Iwaniacki Potok uchodzący do Starorobociańskiego Potoku. Miejscami gubi on wodę, która wsiąka w przepuszczalne podłoże. Cała dolina jest porośnięta świerkowym lasem.

Hala Iwanówka – dawna hala w Tatrach Zachodnich znajdowała się na południowo-zachodnich stokach Kominiarskiego Wierchu oraz północnych zboczach Doliny Iwaniackiej. Należała do niej Polana Iwanówka leżąca u wylotu tej doliny do Doliny Starorobociańskiej. Była to hala samodzielna. Łączna jej powierzchnia wynosiła 102,94 ha, z tego pastwiska i halizny stanowiły 21,5 ha, zaś resztę lasy, kosodrzewina i nieużytki. Polana Iwanówka z dość dobrym porostem trawy była koszona, właściwy wypas odbywał się na bardzo stromych stokach Kominiarskiego Wierchu i Ornaku. Po włączeniu tego obszaru do Tatrzańskiego Parku Narodowego i zaprzestaniu wypasu dawna hala zarasta lasem.

Po około półgodzinnym marszu szlak po raz ostatni przekracza Iwaniacki Potok, opuszcza dno Doliny Iwaniackiej i pnie się pod górę w kierunku północnym. Dalej droga wiedzie przez las stromymi, kamiennymi schodkami aż do zarośniętego upłazu Szałasisko 1350 – 1380 m.

Dalej, do samej Iwaniackiej Przełęczy prowadzi przez las wygodna gruntowa ścieżka, niznacznie wznosząca się ku górze.
Na Iwaniackiej Przełęczy odpoczynek. Świeci słońce i wieje przyjemny chłodny wiatr.

Iwaniacka Przełęcz, Iwanicka Przełęcz – znajdująca się na wysokości 1459 m pomiędzy Kominiarskim Wierchem (1829m) i Suchym Wierchem Ornaczańskim (1823m) w grzbiecie Ornaku. Jest to rozległe, silnie wgłębione siodło zbudowane z miękkich łupków i dolomitów, pochodzących z dolnego triasu. Wschodnie stoki poniżej przełęczy to Dolinka Iwanowska, stoki zachodnie to Dolina Iwaniacka. Na przełęczy znajduje się niewielka polana otoczona lasem. Dawniej rozciągały się z niej rozległe widoki na Dolinę Tomanowa, Ciemniaka, Smreczyński Wierch, Kamienistą i bardzo bliskie stąd południowe stoki Kominiarskiego Wierchu. W wyniku zarastania lasem widoki stają się coraz bardziej ograniczone. Nazwa przełęczy pochodzi od położonej na zachodnich zboczach Polany Iwanówka.

Iwaniacka Przełęcz stanowi najpraktyczniejsze połączenie pomiędzy Doliną Kościeliską i Doliną Chochołowską. Przełęcz znajduje się dokładnie na linii łączącej 3 głębokie przełęcze: Bobrowiecką Przełęcz (po drugiej stronie Doliny Chochołowskiej), Iwaniacką i Tomanową Przełęcz (po drugiej stronie Doliny Kościeliskiej).

Na stoku Ornaku, nieco poniżej Iwaniackiej Przełęczy występuje roślina bagno zwyczajne, na niżu Polski gatunek pospolity, ale w Karpatach rzadki.

Stromym odcinkiem szlaku schodzimy z przełęczy na Halę Ornak. Przy schronisku jak zwykle w sezonie tłumy odwiedzających i turystów.

Trasa bardzo przyjemna, nie za trudna a przy sprzyjającej pogodzie bardzo relaksująca. W drodze ze schroniska do Kir towarzyszy nam potężna burza i obfite opady deszczu. Przemoczeni ale zadowoleni wracamy do Krakowa.

Helena Grzywacz

Siwa Polana - Iwaniacka Przełęcz
- Schronisko Na Hali Ornak - Kiry - 25.07.2015

Relacja fotograficzna - Helena Grzywacz
Relacja fotograficzna - Irek Przeplasko
Relacja fotograficzna - Agnieszka i Monika Pszczółka
Relacja fotograficzna - Elżbieta Książek
Relacja fotograficzna - Bożena Strączek