kontur (2 kB)

Ponidzie - spływ kajakowy
23.06.2018 r.

Linia
Kierownik wycieczki: Janusz PUSTUŁKA
Linia ponidzie (86 kB) Linia

PONIDZIE

23 czerwca 2018

ponidzie01 (114 kB)
Wojtek Bellon na ławeczce w Busku Zdroju

„Miłkiem wyzłocony kraj, wstęgą Nidy przekreślony
Na szlak wzywa, wzywa nas dźwiękiem wiślickiego dzwonu”

Tymi słowy z piosenki „ Ponidzie” jej autor Wojtek Bellon, twórca Wolnej Grupy Bukowina, zapraszał do swojej krainy do Ponidzia.
Z zaproszenia skorzystaliśmy i wybraliśmy się w tę przepiękną krainę. Wyprawę po Ponidziu rozpoczęliśmy w Jurkowie. Przy brodzie na Nidzie wsiadamy do 13 kajaków, przygotowanych przez pana Pawła, który wypuszcza każdego z osobna na „szerokie” wody Nidy.

ponidzie02 (117 kB)
Start do spływu

Płyniemy, podziwiając uroki krajobrazu, zmieniające się jak w kalejdoskopie, pokonując kolejne zakola rzeki. Część uczestników płynących po raz pierwszy z każdym kilometrem metodą prób i błędów poznaje tajniki sterowania kajakiem i coraz lepiej sobie radzi. Bez strat dopływamy na przystań w Wiślicy. Zostawiamy kajaki na plaży i szybko uciekamy pod wiatę gdyż rozpętała się burza z gradem, tak jakby tylko na nas czekała.

ponidzie03 (85 kB)
Posiłek po spływie

Robimy odpoczynek po trudach spływu, wymieniamy wrażenia, pieczemy kiełbaski. Posileni, wypoczęci, autobusem podjeżdżamy na parking w Wiślicy. Z wcześniej umówionym przewodnikiem zwiedzamy Muzeum Archeologiczne, gdzie oglądamy fundamenty najstarszego w Małopolsce romańskiego kościoła Św. Mikołaja z XI w. z cmentarzyskiem i tzw. misą chrzcielną z około 880 roku orazi Dom Długosza.

ponidzie04 (132 kB)
Kolegiata, tablica erekcyjna

Następnie zwiedzamy kolegiatę z Madonną Łokietkową w ołtarzu głównym, a w podziemiach pozostałości dwóch wcześniejszych romańskich kościołów z XII i XIII w. oraz unikatową romańską Płytę Orantów z 1175 roku. Następnym etapem naszej wyprawy po Ponidziu jest Chotel Czerwony. To niewielka wieś w pobliżu Wiślicy, gdzie docieramy w towarzystwie kolejnej burzy, która na szczęście kończy się po dotarciu na miejsce. Dzięki uprzejmości księdza proboszcza zwiedzamy kościół Św. Bartłomieja z 1450 roku ufundowany przez Jana Długosza z pięknym gotyckim krucyfiksem z 1400 roku. Wnętrze kościoła nakryte sklepieniem sieciowym ze zwornikami.

ponidzie05 (191 kB)
W Chotlu Czerwonym

Kościół położony jest na wzgórzu, na którego zachodniej stronie widać kilku metrowe kryształy gipsu tzw. jaskółcze ogony. Dokumentujemy tę piękną osobliwość na zdjęciach i wyruszamy w dalszą drogę. Docieramy do Skorocic, gdzie znajduje się rezerwat przyrody obejmujący wąwóz krasowy, powstały w podłożu gipsowym, dnem którego płynie potok Skorocicki.

ponidzie06 (176 kB)
W rezerwacie przyrody „Skorocice”

Udajemy się do rezerwatu, oglądamy jego osobliwości tj. wychodnie gipsu w formie ścian, ambon i jaskiń. Płynący potok co rusz znika w skalnych szczelinach i w jaskiniach, by na końcu rezerwatu dzięki bobrom i ich działalności utworzyć duże rozlewisko. Omijający nas przez cały dzień deszcz nie dał za wygraną i dopadł nas wreszcie. Jednak że i tym razem nie do końca mu się udało, bo schronienia udzielił nam dach wychodni skalnej. Na zakończenie naszej wycieczki udajemy się do Buska Zdroju.

ponidzie07 (112 kB)
Busko Zdrój – Park Zdrojowy

Każdy w ramach wolnego czasu, we własnym zakresie, zwiedza miasto i jego część zdrojową z parkiem. Wracamy do Krakowa w pełni usatysfakcjonowani poznaniem części najbardziej zielonej i słonecznej krainy, pełnej przydrożnych świątków, kapliczek i krzyży z postanowieniem, że tutaj jeszcze wrócimy.

Janusz Pustułka

Linia

PROGRAM

23.06.2018 r. – (sobota)
Ponidzie

Ponidzie to region położony w województwie świętokrzyskim na terenie Niecki Nidziańskiej, nad środkową i dolną Nidą, od Chęcin po Nowy Korczyn. Należy do najciekawszych turystycznie regionów Polski. Interesująca historia tego obszaru, wspaniałe zabytki, liczne uzdrowiska oraz nieskazitelna przyroda, chroniona na terenie 3 parków krajobrazowych i licznych rezerwatach przyrody sprawiają, że jest to wymarzone miejsce do odpoczynku i turystyki.

ponidzie10 (91 kB)
Krajobraz Ponidzia

Ponidzie to najbardziej zielona kraina jaką znamy. Szczególnie wiosną. Wówczas aż trudno uwierzyć, że w zieleni może być tyle... zieleni. To także kraina przydrożnych świątków, kapliczek i krzyży, których jest tutaj wyjątkowe nagromadzenie. Niektóre z nich sięgają nawet XVI wieku, a ich wkomponowanie w krajobraz jest wyjątkowe i unikalne. Ponidzie to także wyjątkowe, prastare miasta: uzdrowiskowe Busko Zdrój, królewskie Wiślica i Nowy Korczyn, wyniosły Pińczów, bajkowy Pacanów. No i na koniec rzeka Nida, rozlana szeroko po tej kolorowej krainie, meandrująca leniwie, tworząca starorzecza, piękne łęgi i zakola. Jak w piosence "Ponidzie wiosenne, Ponidzie leniwe, prężysz się jak do słońca kot, rozciągnięte po tych polach, lichych lasach w pstrych łozinach, skałkach w słońcu rozognionym, Nidą w łąkach roziskrzoną, na Ponidziu wiosna trwa."

Wiślica

Wiślica (łac. Vislicia) jest miejscowością położoną w południowej części woj. świętokrzyskiego nad rzeka Nidą, należy do najstarszych miejscowości w Polsce, powstałych jeszcze przed powstaniem państwa polskiego. Jej dzieje sięgają IX w., gdy była centralnym ośrodkiem państwa Wiślan. Tutaj przecinały się ważne szlaki handlowe co spowodowało, że Wiślica stała się liczącym ośrodkiem gospodarczym, politycznym, a nawet kościelnym. Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z II poł. IX wieku. Prawa miejskie otrzymała w drugiej poł. XIII w. potwierdzone później przez Wł. Łokietka w 1326 r.

ponidzie11 (114 kB)
Kolegiata w Wiślicy

Za panowania Kazimierza Wielkiego w XIV wieku nastąpiło przeplanowanie miasta, wzniesiono mury obronne o trzech bramach (Krakowskiej, Buskiej i Zamkowej), rozbudowano zamek, wystawiono nowy kościół kolegiacki. Miasto otrzymało też szereg korzystnych przywilejów gospodarczych, np. prawo do sprzedaży soli. Tu uchwalono w 1347 r. tzw. Statuty Wiślickie. Z piętnastowieczną Wiślicą związany jest Jan Długosz, kustosz miejscowej kolegiaty, fundator tzw. Domu Długosza i dzwonnicy. Wtedy to przeżywała świetność szkoła wiślicka, z której prawdopodobnie pochodził Jan z Wiślicy, poeta, autor "Bellum Prutenum (wyd. w 1516 r w Krakowie) zawierającej opis bitwy grunwaldzkiej. W roku 1528 rozpoczęto budowę wodociągów miejskich, dzięki czemu powstały browary i gorzelnie. Najazd szwedzki i liczne plagi zrujnowały i wyludniły miasto, po upadku powstania styczniowego w 1869 roku Wiślica straciła prawa miejskie. W latach 1958-65 prowadzone prace archeologiczne odsłoniły w płn.- zach. narożu Placu Solnego fundamenty romańskiego kościółka Św. Mikołaja z cmentarzyskiem i tzw. misą chrzcielną. Kościół ten istniał od drugiej połowy XI w. do końca XIII w., należy go uznać za jeden z najstarszych w Małopolsce. Misa chrzcielna ma kształt owalu uformowanego z gipsu i gliny, czas powstania i jej przeznaczenie są przedmiotem szerokiej dyskusji wśród badaczy. Status miasta odzyskała Wiślica z dniem 1 stycznia 2018, stając się ludnościowo najmniejszym miastem Polski z 503 mieszkańcami.

Rezerwat przyrody skalno – stepowy w Skorocicach
ponidzie12 (121 kB)
Skały gipsowe w Rezerwacie Skorocice

Rezerwat, zajmujący powierzchnię 7,7 ha utworzony został w 1960 roku. Obejmuje wąwóz krasowy powstały w podłożu gipsowym, którego dnem płynie potok Skorocicki. Zaskakujące jest to, że na pewnych odcinkach ginie on w mroku podziemnych korytarzy, by po chwili ukazać się nam na powrót. Urozmaicona rzeźba i zróżnicowanie warunków glebowych sprawiają, że na szatę roślinną wąwozu składa się szereg zbiorowisk. W środkowej części doliny ujrzeć możemy wychodnie gipsu w formie ścian, ambon, jaskiń. Na terenie rezerwatu znajduje się największa w Polsce jaskinia gipsowa o długości niemal 300 metrów. W XIX wieku była atrakcją turystyczną dla kuracjuszy z pobliskiego Buska.

Busko Zdrój

Busko Zdrój miejscowość uzdrowiskowa w województwie świętokrzyskim, leży w południowo-wschodniej części Polski, w Niecce Nidziańskiej. Prawdziwy rozkwit osady nastąpił już w XIII w. Busko w tym czasie znane było jako osada klasztorna. Odkrycie pokładów soli przyniosło szczególną pozycję tej miejscowości. Bolesław Wstydliwy w 1252 roku nadał klasztorowi immunitet skarbowy, zezwalający na eksploatację soli i czerpania z tego tytułu zysków. W 1287 roku, książę krakowski Leszek Czarny nadał osadzie prawa miejskie (magdeburskie). Korzystne położenie miasta sprawiło, że rozwijał się tu handel, a wiodącym przez Busko traktem na Litwę przejeżdżali nawet królowie. Król Władysław Jagiełło nadał w 1412 r. mieszkańcom Buska prawo organizacji jarmarków w dniu św. Floriana i św. Prokopa. W początkach XV wieku działały w Busku fabryki sukienne, hodowano tu i strzyżono owce, działały liczne cechy rzemieślnicze, które także uzyskiwały przywileje, m.in. od Stefana Batorego. Najazd szwedzki w 1655r. spowodował gospodarczy upadek Buska. Nowe perspektywy otwarły się przed Buskiem po I rozbiorze Polski (1773). Na mocy wydanego przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego przywileju (1783) zawiązano w Busku Kompanię Solną, która dzięki inicjatywie Stanisława Staszica, wykorzystując miejscowe złoża solanki, rozpoczęła na znaczną skalę warzenie soli. Oficjalne otwarcie uzdrowiska w Busku Zdroju nastąpiło w 1828 r. Lata 30. XIX w. przynoszą szereg inwestycji - wówczas to zbudowano buskie Łazienki (1836 r.) i szpital św. Mikołaja (1837).

Linia
Relacja fotograficzna - Dariusz Farmas
Relacja fotograficzna - Jola i Janusz Pustułka
Linia

copyright