BARANIA GÓRA

Barania Góra(1220 m n.p.m.) - drugi pod względem wysokości szczyt Beskidu Śląskiego (po Skrzycznem 1257m n.p.m). W masywie Baraniej Góry wyróżnia się szereg górskich grzbietów bocznych, które oddzielone są od siebie malowniczymi dolinami. Barania Góra jest największym węzłem szlaków turystycznych prowadzących na okoliczne szczyty i do pobliskich miejscowości. Posiada ona właściwie dwa wierzchołki, oba leżące w głównym grzbiecie pasma: wyższy wierzchołek góry (1220 m n.p.m.) z wieżą widokową wybudowaną z inicjatywy Koła Przewodników Beskidzkich PTTK w 1991 roku o wysokości 15 m z której można podziwiać wspaniałe panoramiczne widoki na Beskidy i Małą Fatrę, a przy dobrej pogodzie Tatry, oraz niepozorny wierzchołek południowy, nieco niższy odległy od głównego ok. 400 m tzw. Wierch Wisełka - (1190 m.n.p.m.).

Wieża widokowa na Baraniej Górze

Masyw zbudowany jestz piaskowców i zlepieńców, których wychodnie można zobaczyć w okolicach szczytu głównego i Skałki nad Doliną Białej Wisełki. Nazwa szczytu pochodzi prawdopodobnie od człowieka o nazwisku Baran, do którego mogła należeć góra lub od kształtu kojarzącego się z baranem. Według literata Apoloniusza Tomkowicza, który w 1837 roku odbył wyprawę do źródeł Wisły i spisał relację z niej to wg "(...)wieści stąd pochodzi nazwa góry, iż na niej niegdyś las, a w nim 300 zgorzało baranów". Pierwszym oficjalnym zdobywcą góry uznawany jest książę pszczyński Ludwik Anhalt von Coethen, który zdobył szczyt w 1810 r. W swoim pamiętniku wspomina jednak o kilku chłopach ze wsi którzy byli tam wcześniej. Wraz z rozwojem turystyki powstawały oznakowane szlaki turystyczne. Kiedy na Przysłopie wybudowano schronisko zdobycie góry stało się obowiązkowym punktem pobytu w Beskidzie Śląskim. W tym czasie Polska była pod zaborami, wycieczka miała więc również akcent patriotyczny - pozwalała dotrzeć do źródeł Wisły, rzeki, która zanim wpłynęła do morza przepływała przez wszystkie zabory pod jakimi była Polska.

REZERWAT BARANIA GÓRA
IM. KAROLA BUZKA

W 1953 roku został utworzony Rezerwat Barania Góra im. Karola Buzka o powierzchni 383 ha, który obejmuje szczytowe partie góry z lasem mieszanym o górskim pierwotnym charakterze. Dzikie stoki Baraniej Góry to rezerwat leśny boru dolno i górnoreglowego z przewagą jodły, świerka i buka których wiek sięga 200 lat. Można tu znaleźć również 300 letnie jesiony, a także wtórnie wprowadzone limby i stanowiska kosodrzewiny. Rezerwat chroni również obszar źródliskowy największej polskiej rzeki - Wisły, której początek dają dwa potoki źródłowe Biała i Czarna Wisełka.

ŹRÓDŁA WISŁY

Teren źródliskowy Czarnej Wisełki znajduje się na południowo - zachodnim stoku góry na wysokości od 1090 do 1150 m i obejmuje moczar leśny o znacznej powierzchni, gdzie wypływają liczne małe źródełka mające charakter wykapów. W latach 1840-1844 wybitny polski geograf Wincenty Pol po przeprowadzeniu badań terenowych uznał za początek Wisły źródliska Czarnej Wisełki, a Ludwik Zejszner w 1849 r. dokładnie je opisał i określił ich wysokość. Po raz pierwszy nazwy "wykapy" użył odkrywca Wisły Bogumił Hoff. W książce "Początki Wisły i Wiślanie z 1888 r. pisze: (...) woda nie wytryska z ziemi jako zdrój, tylko wysącza z czarnej próchnicy, między drzewami, tworząc małe zbiorniki, niby jeziorka, nie większe nad jeden do dwóch metrów kwadratowych. Te kałuże, z wodą ciemnobrunatną, leżą jedna niżej drugiej, na niewielkiej spadzistości, zasilając się wzajemnie leniwie płynącymi potoczkami..." i dalej pisze (...) wykapy łączą się z wieloma podobnymi wykapami, tak że nim strumień przebiegnie kilometr i dojdzie do uroczego miejsca Przysłopem zwanego, przedstawia się jako potok, który przeskoczyć trudno(...). W 1984 r. przy wykapach została umieszczona tablica z napisem "Wykapy Czarnej Wisełki im. W. Pola i H.K. Łobarzewskiego 1984" .

Wykapy Czarnej Wisełki im. W. Pola i H.K. Łobarzewskiego 1984

Czarna Wisełka ma długość 9,3 km i posiada skaliste koryto, odcinkami wyżłobione w litej skale z szeregiem kaskad i progów skalnych. Badania hydrologiczne potwierdzają, że to Czarna Wisełka ma większą powierzchnię zlewni i większe przepływy niż jej siostra Biała Wisełka.

Źródła Białej Wisełki znajdują się na północno - zachodnim stoku Baraniej Góry i biją spod skały na wysokości 1080 m n.p.m. Oznaczone zostały tablicą z tekstem "Wantule im. Zejsznera przy źródle Białej Wisełki 1984 ".

Wantule im. Zejsznera przy źródle Białej Wisełki 1984 ".

Długość potoku Biała Wisełka wynosi 7,5 km, a jej nazwa pochodzi od silnie spienionej białej wody w wartkim nurcie. Na Białej Wisełce zlokalizowany jest najpiękniejszy zespół progów wodnych w Beskidach zwanych Kaskadami Rodła. Oba potoki łączą się w miejscu w którym 1972 roku oddano do użytku zbiornik retencyjny Wisła Czarne, zwane Jeziorem Czerniańskim. Tereny źródliskowe są obszarem ściśle chronionym. Poza znakowanym szlakiem zwiedzać je można jedynie z przewodnikiem i za zgodą RDOŚ Katowice. W tym rejonie wszystkie potoki są rezerwatami ochrony pstrąga.