Beskid Żywiecki - Pasmo Polic

19 września 2015 r.

Trasa piesza:

•   Przełęcz Krowiarki – Syhlec 1146 m – Główniak 1093 m – Brożki – Cyl Hali Śmietanowej 1298 m – Hala Śmietanowa – Polica 1369 m – Złota Grapa 1247 m – Przełęcz Kucałowa 1170 m – Schronisko PTTK Na Hali Krupowej
•   Schronisko PTTK Na Hali Krupowej – Okrąglica 1247 m – Urwanica 1106 m – Naroże 1076 m – Soska 1062 m – Przełęcz Malinowe
•   Przełęcz Malinowe – Polana Malinowe – Sidzina Dom Wczasów Dziecięcych

Na naszą trasę wyruszyliśmy z Przełęczy Krowiarki. Pogoda niestety nie dopisała, ale najważniejsze, że nie padał deszcz. Za to przez całą trasę chodziliśmy w chmurach, z tego też powodu widoczność była zerowa. A szkoda....

Pasmo Polic - sama nazwa "Police" pochodzi od określenia półki, na której w bacówce trzymano sery. Niestety, na naszej trasie raczej nie natkniemy się na górskie chaty.
Kolejną ciekawostką jest fakt, że wzdłuż grzbietu (czerwonym szlakiem) przebiegała w latach 1918-1920 granica polsko-czechosłowacka.
Pasmo Polic zaczyna się od Przełęczy Krowiarki, skąd jego długi grzbiet przez Policę biegnie w północno-wschodnim kierunku, kończąc się w dolinie Skawy i Osielca.
Najwyższe szczyty to: Polica 1369 m, Czyrniec 1318 m, Cyl Hali Śmietanowej zwany też Kiczorką 1298 m, Okrąglica 1239 m. Północno zachodnie stoki Pasma Policy opadają do doliny Skawicy, w której znajdują się miejscowości Zawoja i Skwica, stoki południowo-wschodnie natomiast opadają do dwóch potoków (i ich dopływów) spływających w przeciwnych kierunkach.
Jest to potok Zubrzyca znajdujący się w zlewisku Morza Czarnego i Bystrzanka, znajdująca się w zlewisku Bałtyku. Przez południowo-zachodnią część Pasma Policy biegnie bowiem Wielki Europejski Dział Wodny między tymi morzami.
Od Krowiarek biegnie on do Policy i tutaj zakręca bocznym grzbietem Czyrńca na Przełęcz Zubrzycką i dalej na Pasmo Żeleźnicy w Beskidzie Orawsko-Podhalańskim. U południowo-wschodnich podnóży Pasma Policy położone są miejscowości Zubrzyca Górna i Sidzina.

Obecnie większą część pasma pokrywają duże lasy. Nie zawsze jednak tak było. W okresie przeludnienia Podhala, Pasmo Policy podobnie jak i inne góry Beskidów było znacznie bardziej bezleśne. Pola i zabudowania ludzkie wysoko wspinały się na stoki gór. Część pól uprawiano, te gorsze i wyżej położone wykorzystywano pod wypas licznych stad owiec i bydła. Na polanach i górskich halach znajdowały się osiedla ludzkie i szałasy.
Dzisiaj pola uprawia się już tylko na niżej położonych stokach, zaprzestano wypasu na wysoko położonych polanach, pustoszeją wysoko położone osiedla ludzkie, a ich domy są zamieniane na domki letniskowe.
Niekoszone i niewypasane łąki i polany zarastają lasem, szałasy butwieją.
Za to monotonię lasów przerywają stale powstające wiatrołomy, pozostało też jeszcze kilka polan.

Na północnych stokach Policy utworzono Rezerwat Przyrody „Na Policy”.

Głównym grzbietem pasma biegnie Główny Szlak Beskidzki. Dołącza do niego kilka szlaków wychodzących z miejscowości położonych u podnóża pasma.
Po drodze zaglądamy do jedynego w tym paśmie schroniska PTTK na Hali Krupowej.

Schronisko na Hali Krupowej – schronisko górskie położone w Paśmie Policy w Beskidzie Żywieckim. Znajduje się na południowy-zachód od Kucałowej Przełęczy, na polanie Sidzińskie Pasionki, na wysokości 1152 m. Wbrew nazwie nie leży ono na Hali Krupowej.
Pierwsze schronisko wybudowano w 1935 roku z inicjatywy Gminy Sidzina oraz oddziałów PTT w Jordanowie i Łodzi. Miało nazwę „Pod Policą”. Budową schroniska kierował prof. Kazimierz Sosnowski.
Hitlerowcy spalili schronisko jesienią 1944. Odbudowa schroniska, prowadzona przez Krakowski Oddział PTTK, została zakończona w październiku 1955. Od tego też roku schronisko nosi imię Kazimierza Sosnowskiego. Elektryczność, uzyskiwana jeszcze za pomocą agregatu prądotwórczego, została doprowadzona do schroniska w 1967.
25 października 2001 r. schronisko zostało podłączone do linii wysokiego napięcia. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych zostało gruntownie wyremontowane i przebudowane.

Polana Malinowe – znajduje się na bocznym grzbiecie Pasma Polic, który od szczytu Soska 939 m, opada w widły potoku o nazwie Mostów Potok.

W czasie II wojny światowej było ono zapleczem dla licznych w tym regionie oddziałów partyzanckich. W 1944 kwaterowała na nim 9 kompania górska 12 pułku piechoty Armii Krajowej, oddział „Harnaś” z 3 pułku strzelców podhalańskich AK, a w okolicy działały także oddział AK i partyzanci radzieccy (Oddział „Borba”). By zlikwidować zagrożenie na tyłach swojego frontu, Niemcy w 1944 na Paśmie Policy urządzili na partyzantów wielką obławę, w której wzięło udział ok. 6 tys. żołnierzy. Partyzantom jednak udało się uciec na słowacka Orawę.
Niemcy, by uniemożliwić partyzantom powrót zlikwidowali ich zaplecze, dokonując pacyfikacji kilku osiedli Sidziny, w tym osiedla Malinowo, na którym spalili wszystkie domy.
Po wojnie tylko jedna rodzina zdecydowała się na powrót i na nowo wybudowała tutaj swój dom.

16 października 1983 na Polanie Malinowej dzięki staraniom dawnych partyzantów AK poświęcono murowaną kapliczkę, nazywaną Kapliczką Matki Boskiej AK-owskiej.
Poniżej kapliczki w murowanej grocie znajduje się partyzanckie mauzoleum. Znajduje się w nim wizerunek Matki Bożej, tabliczki z nazwiskami i pseudonimami partyzantów i wiersz patriotyczny.

Opuszczona przez większość mieszkańców Polana Malinowa stopniowo zarasta lasem. Z jej górnego końca jeszcze roztacza się ograniczona panorama widokowa w kierunku południowym i wschodnim, przy dobrej pogodzie widoczne stąd są Tatry. Przez polanę prowadzi z Sidziny znakowany szlak turystyczny, który na grzbiecie Pasma Policy (na Przełęczy Malinowej), łączy się z czerwonym Głównym Szlakiem Beskidzkim.

Na Przełęczy Malinowej znajduje się obelisk upamiętniający pacyfikację przez hitlerowców osiedla Maliny 13 października 1944 roku. Napis został ocenzurowany w późniejszym okresie – usunięto m.in. adnotację dotyczącą radzieckich partyzantów.

Z Przełęczy Malinowej schodzimy szlakiem niebieskim do Sidziny Dom Dziecka.
Budynek został wybudowana podczas okupacji jako strażnica niemieckiego Grenzschutzu, ponieważ Sidzina była wsią przygraniczną między Sławacją a Generalnym Gubernatorstwem.

Początki Sidziny sięgają roku 1563 kiedy to chłop Maciej Gorel otrzymał od króla Zygmuta Augusta akt lokacyjny wsi w lasie zwanym Miłoszowa. Początkowo wieś nosiła nazwę Miłoszowa, z czasem przyjęła obecną nazwę Sidzina.
W Sidzinie znajduje się XIX wieczny kościół, a w nim obraz Matki Boskiej Sidzińskiej z przełomu XV i XVI wieku. Obecnie Sidzina liczy około 3200 mieszkańców.
Długość naszej dzisiejszej trasy wynosiła 20.5 km.

Helena Grzywacz

Przełęcz Krowiarki - Schronisko PTTK Na Hali Krupowej - Sidzina Dom Dziecka - 19.09.2015

Relacja fotograficzna - Helena Grzywacz
Relacja fotograficzna - Gosia Łyczak
Relacja fotograficzna - Bożena Strączek
Relacja fotograficzna - Ela Książek
Relacja fotograficzna - Piotr Skowroński