XIV. "Spotkania..."

Góry Świętokrzyskie - Łysica
15 września 2014 roku

Po dwuletniej przerwie (z przyczyn od nas niezależnych), wznowiliśmy organizowanie naszych imprez na rzecz i dla dzieci niepełnosprawnych.

I tak XIV już impreza z udziałem dzieci niepełnosprawnych z cyklu „Spotkania...” odbyła się 15 września 2014 roku. Uczestniczyły w niej dzieci z Zespołu Szkół Specjalnych nr 6 w Krakowie.
Celem naszej wyprawy były Góry Świętokrzyskie i maleńka miejscowość Święta Katarzyna.

Święta Katarzyna to niewielka wioska letniskowa, położona u stóp Łysicy – najwyższego szczytu najstarszych w Polsce Gór Świętokrzyskich. Pasmo główne tych gór to Łysogóry.

Na ich wierzchołkach zachowały się charakterystyczne rumowiska skalne, zwane „gołoborzami”. Pasmo główne porośnięte lasami jodłowymi to opiewana przez Stefana Żeromskiego Puszcza Jodłowa. Teren, na którym leży dzisiaj wioska Święta Katarzyna, od wielu wieków porastała dziewicza puszcza pełna kwarcytowych rumowisk, niebezpiecznych wykrotów i zdradliwych oparzelisk.

W puszczy nie brakowało dzikiego zwierza, jadowitych gadów i kąśliwych owadów. Przebycie tych dzikich ostępów było bardzo niebezpieczne, nastręczało poważnych trudności i wymagało nie lada odwagi.

Założenie wioski związane jest z legendarną postacią słynnego rycerza Wacławka, uczestnika wypraw krzyżowych, walczącego przez wiele lat u boku króla Władysława Jagiełły. Za wierność i odwagę w walce król obdarzył go licznymi przywilejami, w tym również prawem osiedlania się na stałe w wybranym przez siebie miejscu.

Jednak ten skromny rycerz zrezygnował z zaszczytów i udał się z dalekiego Podola w samotną wędrówkę. Po długiej podróży dotarł wreszcie w okolice Łysicy. Tu zatrzymał się i żył jako pustelnik. Z czasem postanowił osiąść tu na stałe.
On to podobno przy pomocy osiadłych tu benedyktynów pobudował u podnóża Łysicy niewielki kościółek, którego ołtarz zakonnicy ozdobili przywiezioną przez Wacławka, inkrustowana drogimi kamieniami figurą świętej Katarzyny, od której to świątynia przyjęła swoje wezwanie a wioska nazwę.

W 1910 roku za staraniem Aleksandra Janowskiego utworzono w Świętej Katarzynie pierwsze jednoizbowe schronisko turystyczne. Właściciel, pan Janicki był również pierwszym przewodnikiem po Łysogórach.

W okresie międzywojennym istniał w Świętej Katarzynie młyn wodny. Młyn funkcjonował jeszcze kilkanaście lat po II wojnie światowej, potem popadł w ruinę i został rozebrany. Na pamiątkę tego faktu uliczkę prowadzącą do nieistniejącego już młyna nazwano ulicą Młynarską.

W 1922 roku za staraniem Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i Aleksandra Janowskiego utworzono rezerwaty – „Święty Krzyż” i „Łysica”.
Po ukazaniu się „Puszczy Jodłowej” Stefana Żeromskiego (1925), powołano Komitet Ochrony Puszczy Jodłowej. Jednak dopiero 1 kwietnia 1950 roku utworzono Świętokrzyski Park Narodowy obejmujący ochroną cały obszar Łysogór z opiewaną przez Żeromskiego Puszczą Jodłową.
W 1957 roku wybudowano Dom Wycieczkowy i nadano mu imię Aleksandra Janowskiego, działacza PTK i miłośnika Gór Świętokrzyskich.

Po przybyciu na miejsce zameldowaliśmy się w Domu Wycieczkowym „Jodełka”, gdzie mieliśmy zamówiony obiad i szykowaliśmy się do wyjścia w góry. Ku naszemu zaskoczeniu 24 uczniów wyraziło chęć wejścia na szczyt.

Wyruszyliśmy powoli czerwonym szlakiem na Łysicę, mijając po drodze drewnianą kapliczkę św. Franciszka . Obok kapliczki znajduje się źródło. Z powstaniem tego źródła wiąże się piękna legenda o dwóch siostrach. Według legendy źródło powstało z łez młodszej siostry, a przez wiernych uznawane jest za cudowne Według tradycji woda z tego źródełka leczy choroby oczu.

Droga na Łysicę była długa i mozolna. Sprawniejsze dzieci schodziły już ze szczytu, gdy mniej sprawne do niego dochodzili. Pomagając sobie nawzajem wszyscy zdobyli Łysicę! Duże brawa dla nich. Przyjemnie było widzieć radość w ich oczach, kiedy robiliśmy zdjęcia pod krzyżem na szczycie góry. Pomimo swojej ułomności, duża dawka samozaparcia i chęci pozwoliły osiągnąć im zamierzony cel. Jeszcze raz duże brawa dla wszystkich dzieci.

Pozostałych czterech uczniów, niesprawnych ruchowo i na wózkach inwalidzkich, zwiedzało Świętą Katarzynę.

Znajduje się tu wiele zabytków:

• zespół klasztorny bernardynek z otoczonym krużgankami renesansowym wirydarzem z 1633 roku,
• wspomniana już wcześniej kapliczka św. Franciszka z cudownym źródełkiem,
• kaplica cmentarna zwana kapliczką Żeromskiego. Przy kapliczce dwa groby, jeden z okresu Powstania Styczniowego, drugi z 1943 roku.

Dzieci zwiedzały również znajdujące się od niedawna w Świętej Katarzynie Muzeum Minerałów i Skamieniałości.

Zmęczeni ale szczęśliwi zasiedliśmy do obiadu, który wszystkim bardzo smakował.
Po obiedzie, dziękując za pobyt w gościnnych progach „Jodełki”, wracamy do Krakowa.

Dziękujemy naszym sponsorom, którzy umożliwili dzieciom doznania wielu wrażeń i poznania bardzo uroczego zakątka jakim są pozostałości nieprzebranej niegdyś Puszczy Jodłowej.

Dziękujemy!:

Stowarzyszeniu Pomocy Szkole „Pierwiosnek”,

NSZZ „Solidarność” ArcelorMittal Refractories,

NSZZ Pracowników ArcelorMittal Refractories.

Liczymy na Waszą pomoc w organizowaniu następnych, tak potrzebnych tym dzieciom imprez.

Do zobaczenia na następnym "Spotkaniu...".

Helena Grzywacz

Niepełnosprawność i góry
Kalendarz imprez