Pieniny Spiskie
28.04.2012 r.

Pieniny to jedno z najbardziej znanych i malowniczych pasm górskich w Polsce. Ich krajobraz cechują niezwykle strzeliste formy skalne i bujna roślinność. Położone są w Karpatach, na granicy Polski i Słowacji, w centralnej części tzw. Pienińskiego Pasa Skałkowego, tworzącego łuk 600. kilometrowej długości.

Od północy sąsiadują z Gorcami i Pasmem Radziejowej należącym do Beskidu Sądeckiego, od wschodu ze słowackim pasmem Lubowelskiej Wierzchowiny, które również zalicza się do Beskidu Sądeckiego, od południa z Magurą Spiską, natomiast od zachodu z Kotliną Nowotarską.

W tak ograniczonym górotworze wyróżnia się trzy grupy górskie, które rozdzielił Dunajec. Są to Pieniny Spiskie, Pieniny Właściwe oraz Małe Pieniny.

Wysunięte najbardziej na zachód Pieniny Spiskie to wąski zalesiony grzbiet górski. Ciągną się od Dursztyna po wchłonięty przez wody Jeziora Czorsztyńskiego przełom „czorsztyński”. W całości znajdują się na terenie Polski, a najwyższą kulminacją jest tutaj Żar 883 m npm.

Trasa piesza:

•   Dursztyn – Dworek – Za Czarną Górą – Góra Żar 879 m – Złotne – Cisówka 779 m Góra Bartuśka – Niedzica zamek

Dursztyn – malowniczo położona wioska na przełęczy u zachodnich podnóży Żaru. Pierwsze wiadomości o miejscowości pojawiły się już w 1317 roku. Odwiedzający wioskę w XVIII w. podróżni odnotowali wielką biedę w jakiej żyli rdzenni polscy mieszkańcy. Centrum zwartej zabudowy Dursztyna położone jest na wysokości ok. 700 m npm. w szerokim siodle przełęczy, co sprawia, że widoki stąd są rozległe i piękne. Zachowały się liczne stare zagrody z ciekawymi detalami architektonicznymi, a także osada pasterska za wsią – tzw. Jurgowskie Stajnie. We wsi kościół o współczesnej architekturze, będącej efektem gruntownej przebudowy pochodzącego z 1889 r. poprzedniego kościoła oraz ośrodek wypoczynkowy oo. franciszkanów.

Niedzica – duża wieś spiska w dolinie Niedziczanki, nieopodal jej ujścia do Jeziora Sromowieckiego. Pierwsze zachowane informacje pochodzą z XIV w. Typowa spiska zabudowa wzdłuż dwóch ulic, z reguły biegnących po przeciwnych stronach potoku, do dzisiaj sprawia wrażenie zabudowy starego miasteczka. Największą atrakcją Niedzicy jest średniowieczny zamek Dunajec z XIV w. Do cennych zabytków miejscowości należy, wybudowany z fundacji węgierskiej rodziny Berzeviczych, XV- wieczny gotycki kościół p.w. św. Bartłomieja, który przez około 100 lat pełnił rolę zboru protestanckiego. Wnętrze kościoła późnobarokowe, pełne przepychu.

Obiekty zwiedzane – elektrownia na Jeziorze Czorsztyńskim.

Helena Grzywacz

Dursztyn - Cisówka - Niedzica - 28.04.2012

Relacja fotograficzna - Helena Grzywacz, Bożena Strączek, Elżbieta Książek