54 Jesienny Zlot Turystów Pieszych
"Swoszowice 2018"

100 lecie Odzyskania Niepodległości

22.09.2018 r.

META ZLOTU:
FORT NR 51 i 1/2 Swoszowice (Wróblowice)
Kraków ul. Sawiczewskich 46.

Fort 51 ½ Swoszowice

Fort 51 ½ Swoszowice (Wróblowice) – jeden z fortów Twierdzy Kraków. Powstał w latach 1897-1898. Należał do VII obszaru warownego. Posiadał cztery wieże pancerne. Wygląda podobnie do fortów Pękowice czy Bibice. Fort został rozbudowany w 1902 roku. Po 1940 r. zezłomowano jego wieże pancerne. Jest dobrze zachowany.

54. Jesienny Zlot Turystów Pieszych „Swoszowice 2018”

54. Jesienny Zlot Turystów Pieszych organizowany przez Komisję Turystyki Pieszej Hutniczo-Miejskiego Oddziału PTTK w Krakowie, odbył się w dniu 22.09.2018 roku na terenie Fortu 51 1/2 w Swoszowicach (Wróblowicach).

Fort 51 1/2 Swoszowice (Wróblowice) powstał w latach 1897 - 1898.

W czasie przebudowy Twierdzy Kraków w latach 1896 - 98 i 1902 znacznie wzmocniony został m. in. VII sektor obronny Twierdzy Kraków; dwóm fortom artyleryjskim: w Prokocimiu (Fort 50) i w Rajsku (Fort 51), dla wzmocnienia międzypól dobudowano cztery małe forty pancerne: Fort 50a Lasówka - samotnie blokujący dolinę Wisły, oraz zespół fortów na Pogórzu Wielickim - Forty 50 1/2 O Kosocice i Fort 51 1/2 Swoszowice zwany też Wróblowice.

Zespół ten wzmacniały wysunięte na przedpole, przed Fort Rajsko, szańce piechoty IS VII - 2, 3 i 4 osłaniające baterie artyleryjskie FB 51a i b; szaniec IS VII - 1 wypełniał międzypole Fortu 50 i Fortu 50 1/2.
Fort 51 1/2 Swoszowice to typowy międzypolowy fort pancerny obrony bliskiej, w odmianie większej, nie odbiegający specjalnie wyglądem od Fortu Pękowice, Fortu Bibice czy Fortu Mistrzejowice, z czterema wieżami pancernymi z 8 cm armatami wz. 1894 oraz obserwacyjną wieżą pancerną.

Fort Swoszowice posiada półkolisty narys, piętrowy blok koszar szyjowych, spłaszczony stok.
Z powodu bocznego usytuowania wjazdu przez wał na dziedziniec i takiegoż umiejscowienia strzegącego wjazdu ostrogu bramnego, Fort nie jest widoczny z zewnątrz od ulicy, nie jest też dostępny do zwiedzania.
Fort jest dobrze zachowany i zabezpieczony przed wpływem warunków atmosferycznych.
Ulica, przy której znajduje się Fort Swoszowice, to fragment dawnej drogi rokadowej, łączącej forty leżące po południowej stronie miasta: od Fortu Bodzów, przez Fort Winnica, Fort Skotniki, Fort Borek, Fort Swoszowice, Fort Rajsko, po Fort Kosocice i Fort Prokocim; droga ta, aczkolwiek niezbyt szeroka, znakomicie poprowadzona w terenie, kluczy serpentynami pomiędzy fortami.

Tu obok Rajska, północnym trawersem przecina stoki wzgórza pomiędzy Swoszowicami a Kosocicami. Rozciąga się stąd piękny i rozległy, lecz rzadko oglądany widok na Kraków.
Po II wojnie światowej, obiekt należał do miasta aż do 2013 r. i był niedostępny do zwiedzania.
Od jesieni 2013 r. obiekt jest w gestii stowarzyszenia, które nie tylko zadbało o sam Fort Swoszowice ale i urządziło w nim Muzeum Spraw Wojskowych, gdzie prezentowane są w dużej mierze eksponaty związane z Fortem ale także z II Wojną Światową.

Celami stowarzyszenia są m.in.:

1. prowadzenie Muzeum Spraw Wojskowych w Krakowie;
2. objęcie opieką środowiska kombatantów oraz organizowanie dla nich i ich rodzin w niedostatku tak w kraju jak i zagranicą pomocy materialnej;
3. krzewienie i podtrzymywanie tradycji kawaleryjskiej;
4. prowadzenie działalności naukowo – badawczej w przedmiocie polskiej wojskowości, w tym na temat żołnierzy-Polaków służących w czasach zaborów, popieranie działalności naukowej i publicystycznej w tym zakresie;
5. prowadzenie działalności edukacyjnej przez upowszechnianie i popularyzowanie wiedzy w przedmiocie oręża polskiego oraz oręża żołnierzy-Polaków służących w czasie zaborów.

Celem powstania muzeum jest pokazanie i utrwalenie pamięci o żołnierzach-Polakach walczących w obcych mundurach, kiedy Polski nie było na mapach świata. Należy przypominać i upamiętniać prawdę o chwalebnych czynach polskich żołnierzy, walczących o niepodległość w wojnach w latach 1919-1921, a następnie zabezpieczających niepodległy byt Ojczyzny.

Uczestnikami Zlotu były dzieci ze szkół podstawowych:

1. nr 3 w Jaworznie
2. nr 5 w Jaworznie
3. nr 14 w Jaworznie
4. nr 15 w Jaworznie
5. nr 21 w Jaworznie

oraz turyści indywidualni z Krakowa.

Wspaniałej gościny w forcie udzielił nam dyrektor Muzeum Spraw Wojskowych Pan Zbigniew Feliksiewicz. Smaczny posiłek turystyczny przygotowała forma cateringowa LWD z Krakowa.

Na mecie Zlotu rozegrano 5 konkursów:

• rzutu lotką
• rzutu kapeluszem hutniczym
• rzutu piłeczką do celu
• ringo
• konkurencja sprawnościowa

Wszyscy zwycięzcy zostali nagrodzeni a najliczniejsze drużyny otrzymały puchary.
Dzieciom wręczono także odznaki turystyki kwalifikowanej, które zdobyły wędrując szlakami pieszymi oraz wyróżnienia.

Nagrodę Komandora Zlotu otrzymała Komisja Turystyki Pieszej działająca w Oddziale PTTK w Jaworznie.

Dzieci otrzymały również maskotki.

Na mecie Zlotu działał również Terenowy Referat Weryfikacyjny pod przewodnictwem kol. Władysława Aksamita.

Puchary i nagrody wręczali:

• dyrektor Muzeum Spraw Wojskowych p. Zbigniew Feliksiewicz
• członkowie Zarządu Hutniczo-Miejskiego Oddziału PTTK w Krakowie: p. Maciej Stokaluk oraz Eugeniusz Halo oraz instruktor krajoznawstwa p. Bronisława Polak

Komisja Turystyki Pieszej Hutniczo-Miejskiego Oddziału PTTK w Krakowie oraz Komisja Turystyki Pieszej Oddziału PTTK w Jaworznie uczciła 100. rocznicę Odzyskania Niepodległości, składając kwiaty pod pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego, znajdującego się na terenie fortu, którego odsłonięcie miało miejsce 8 września 2018 roku.

Zarząd Komisji Turystyki Pieszej Hutniczo-Miejskiego Oddziału PTTK w Krakowie składa serdeczne podziękowania p. Zbigniewowi Feliksiewiczowi za gościnę i oprowadzenie uczestników po muzeum.

Podziękowania dla wszystkich uczestników, organizatorów i osób prowadzących konkursy, składa

Komandor Zlotu
Helena Grzywacz

Do zobaczenia na następnych Zlotach!

Relacja fotograficzna - Eugeniusz Halo
Relacja fotograficzna - Grzegorz Szczotka