INTEGRACYJNE KOŁO PTTK "M A T R A G O N A"

Impreza nr 027

ZAPRASZA NA

Szlak Orlich Gniazd

etap V
Pilica – Żerkowice
w dniu 14 kwietnia 2019 r.

Regulamin uczestnictwa w wycieczkach Hutniczo-Miejskiego Oddziału PTTK w Krakowie

Pilica – Żerkowice 4:44 h 16.9 km

Pilica 1:50 h szlakiem czerwonym 1:50 h Podzamcze, skrzyżowanie szlaków 0:50 h szlakiem czerwonym 2:40 h Zamek Ogrodzieniec 0:05 h szlakiem czerwonym2:45 h Podzamcze 0:01 h szlakiem czerwonym 2:46 h Podzamcze, ul. Wojska Polskiego 0:05 h szlakiem czerwonym 2:51 h Podzamcze, ul. Partyzantów 1:05 h szlakiem czerwonym 3:56 h Karlin 0:03 h szlakiem czerwonym 3:59 h Karlin, rozejście szlaków 0:45 h szlakiem czerwonym 4:44 h Żerkowice

Zamek w Ogrodzieńcu

Zamek Ogrodzieniec – ruiny zamku leżącego na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, wybudowanego w systemie tzw. Orlich Gniazd, we wsi Podzamcze w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, około 2 km na wschód od Ogrodzieńca. Zamek został wybudowany w XIV – XV w. przez ród Włodków Sulimczyków.
Zamek leży na najwyższym wzniesieniu Jury Krakowsko-Częstochowskiej – Górze Zamkowej wznoszącej się na 515,5 m n.p.m. Ruiny leżą na turystycznym Szlaku Orlich Gniazd; są udostępnione do zwiedzania.

Historia

Plan zamku Ogrodzieniec

Pierwsze umocnienia w miejscu późniejszego zamku stanęły za panowania Bolesława Krzywoustego. Zrównał je z ziemią najazd tatarski w 1241 r. Na ich miejscu w połowie XIV w. zbudowano zamek gotycki – siedzibę rodu rycerskiego Włodków Sulimczyków. Warownia była doskonale wkomponowana w teren: z trzech stron osłaniały ją wysokie skały, a obwód zamykał kamienny mur, wjazd prowadził wąską szczeliną między skałami.

W 1470 r. zamek oraz przyległe dobra ziemskie kupili od Sulimów majętni mieszczanie krakowscy, Ibram i Piotr Salomonowie. Następnie od Salomonowiczów dobra ogrodzienieckie przeszły na własność Jana Feliksa Rzeszowskiego, proboszcza przemyskiego i kanonika krakowskiego z Przybyszówki. Właścicielami zamku byli w owym czasie również bracia Jana – Andrzej i Stanisław Rzeszowscy. W 1492 r. Jan Feliks Rzeszowski w imieniu swoim i braci odstąpił zamek Janowi II Pileckiemu w zamian za niespłacony dług. Po śmierci Jana Pileckiego zamek w 1496 r. odziedziczył jego syn Mikołaj Pilecki. W 1521 r. z powodu długów Mikołaj Pilecki zastawił zamek Ogrodzieniec i okoliczne dobra Mikołajowi Chełmskiemu, który swój zastaw przekazał w 1523 roku Janowi Bonerowi, burgrabiemu krakowskiemu. Długi Pileckiego tak się zwiększyły, że 22 stycznia 1527 przekazał na własność zamek wraz z okolicznymi dobrami Mikołajowi Chełmskiemu, a ten przekazał go Sewerynowi Bonerowi, który w latach 1530–1545 na miejscu warowni średniowiecznej zbudował nowy renesansowy zamek.

W 1562 r. zamek przeszedł w posiadanie Jana Firleja, marszałka wielkiego koronnego, jako męża Zofii, córki Seweryna Bonera. W 1587 r. zamek zdobyły wojska arcyksięcia Maksymiliana, pretendenta do tronu polskiego, a w 1655 r. został częściowo spalony przez wojska szwedzkie, które stacjonowały w nim prawie dwa lata, rujnując znaczną część zabudowań. Kolejnym właścicielem został w 1669 r. Stanisław Warszycki, kasztelan krakowski. Zamek ogrodzieniecki za jego panowania został częściowo odbudowany po zniszczeniach dokonanych przez Szwedów.

Około 1695 r. zamek przeszedł w ręce Męcińskich. Następnie w 1702 r. znacznie ucierpiał wskutek pożaru wznieconego przez wojska szwedzkie Karola XII, który strawił ponad połowę zamku. Praktycznie nie podjęto już jego odbudowy. Zamek około 1784 r. od rodziny Męcińskich odkupił Tomasz Jakliński, lecz nie dbając o jego stan techniczny, doprowadził do całkowitej ruiny. Ostatni mieszkańcy opuścili zrujnowaną warownię około 1810 r. Kolejnym właścicielem Ogrodzieńca był Ludwik Kozłowski. Ten zupełnie nie liczył się z zabytkową wartością budowli, niszcząc mury w celu pozyskania budulca i sprzedając zamkowe wyposażenie Żydom.

Ostatnim właścicielem warowni została pochodząca z pobliskiego zaścianka rodzina Wołczyńskich. Po wojnie obiekt znacjonalizowano. Prace konserwatorskie, zmierzające do zachowania zamczyska w formie trwałej ruiny i udostępnienia go zwiedzającym rozpoczęto w 1949 r., a ukończono w 1973 r.
W najniższej kondygnacji kurzej stopy zachowały się fragmenty renesansowych fresków przedstawiających lilie.

Kaplica w Podzamczu

Na sąsiadującym z zamkiem rynku w Podzamczu znajduje się kaplica, która została wybudowana z elementów zamkowych (portal, ślimacznice, gzyms). W jej wnętrzu znajdują się oryginalne elementy z kaplicy zamkowej w baszcie bramnej – zwornik sklepienia, kula armatnia, która miała wpaść do zamku w czasie potopu szwedzkiego oraz renesansowa figura Matki Boskiej.

Zamek Ogrodzieniec

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zamek_Ogrodzieniec

Gród na Górze Birów – zrekonstruowany gród na wzgórzu Birów na Wyżynie Częstochowskiej we wsi Podzamcze koło Ogrodzieńca. Wzgórze posiada charakterystyczne zwieńczenie w postaci niecki otoczonej licznymi ostańcami skalnymi tworzącymi strome urwiska. Dzięki takiemu ukształtowaniu terenu posiadało bardzo dobre cechy obronne. Wzgórze było miejscem osadnictwa wielu różnych kultur.

Osadnictwo

W wyniku intensywnych prac archeologicznych w jaskiniach i schroniskach skalnych masywu góry ustalono, że pierwszymi mieszkańcami góry byli ludzie ze schyłkowego okresu neolitu lub początku epoki brązu. Archeolodzy znaleźli dowody świadczące o zamieszkiwaniu tutaj ludzi kultury pucharów lejkowatych, kultury ceramiki sznurowej, kultury łużyckiej oraz plemion germańskich (prawdopodobnie Wandalów). Ostatnimi osadnikami byli Słowianie. Istniała tutaj osada słowiańska, a później gród. Archeolodzy znaleźli jego grodzisko.

Dowodami świadczącymi o zamieszkiwaniu na Birowie ludzi tylu kultur są znalezione przez archeologów tzw. artefakty. O pobycie myśliwych z paleolitu świadczą ślady obozowiska, krzemienne narzędzia, kości niedźwiedzia jaskiniowego i ozdoby wykonane z poroża renifera. Dowodem zamieszkiwania ludzi późniejszych kultur są fragmenty glinianych naczyń, przęsliki tkackie, groty strzał, podkowy końskie, elementy nożyc i ozdobnych fibul. Mocnym dowodem istnienia słowiańskiej osady jest datowane na VIII-X wiek naszej ery cmentarzysko kurhanowe w lesie po południowo-wschodniej stronie wzgórza.

Dzieje grodu

Pod koniec XII wieku, w okresie rozbicia dzielnicowego Polski wybudowano tutaj gród, w którego obronne mury wkomponowano istniejące naturalne skały, brakujące fragmenty uzupełniono kamienno-ziemnym wałem skrzyniowym. Przypuszcza się, że w czasie pokoju przybywało w nim kilkunastu wojów, w czasie zagrożenia zwiększano stan liczebny załogi. Wojowie mieszkali prawdopodobnie w wykonanych ze skór namiotach. Gród został zniszczony w pierwszej połowie XIV wieku podczas walk Władysława Łokietka z Czechami. Podczas zdobywania grodów w owym czasie używano zapalających strzał z łuków i kusz, a drewniane elementy konstrukcji były podatne na ogień, którego nie było czym gasić – w grodzisku brak bowiem wody. Archeolodzy znaleźli spalone resztki konstrukcji grodu, groty strzał i bełtów, noże bojowe, fragmenty mieczy i toporów, a także dobrze zachowany srebrny grosz praski Wacława II.

Obecny gród

Po spaleniu gród nie został odbudowany. Jego rolę przejął niedługo potem wybudowany, pobliski, murowany z kamienia Zamek w Ogrodzieńcu. Z czasem pozostałości grodu na Górze Birów uległy w terenie zatarciu. O istnieniu tutaj grodu dowiedziano się dopiero po przeprowadzeniu w latach 90. XX wieku prac archeologicznych. Podjęto decyzję o jego odbudowie i od 2018 r. gród został udostępniony do zwiedzania. Wybudowano wieżę bramną z wałem skrzyniowym, chatę, w której mieszkał wódz, oraz wieżę strażniczą i obserwacyjno-obronną. W gablotach zgromadzono znalezione przez archeologów artefakty i odtworzono życie codzienne Słowian z tego okresu

Organizator nie zapewnia opieki licencjonowanego przewodnika
na w/w trasach.

Od uczestnika wymagany jest ubiór stosowny do uprawiania turystyki
i pory roku oraz odpowiednie przygotowanie kondycyjne.

Uwaga !!!
Wskazane jest zainstalowanie w telefonie aplikacji „Ratunek”

Koszt:

dla uczestników zrzeszonych w PTTK z opłaconymi składkami	50 zł.
dla pozostałych uczestników	65 zł.

Koszt wyjazdu obejmuje:

• Ubezpieczenie
• Przejazd
• Informacje turystyczno-krajoznawcze
• Opiekę przodownika turystyki pieszej PTTK

UWAGA!

Zapisy do dnia 10.04.2019 r.
prowadzi Biuro Hutniczo-Miejskiego Oddziału PTTK w Krakowie przy
ul. Bulwarowej 37 w godzinach funkcjonowania Biura,
oraz Helena Grzywacz tel. 509-052-643
lub na adres email: pttkhts@pttkhts.hg.pl, szaryas@wp.pl

Po zapisaniu się na wycieczkę należy dokonać opłaty w ciągu 72 godz. Po tym okresie będzie traktowane jako rezygnacja.

Wpłaty należy dokonywać osobiście w Hutniczo-Miejskim Oddziale PTTK w Krakowie ul. Bulwarowej 37 w godzinach funkcjonowania Biura Oddziału lub przelewem na konto:

„PKO Bank Polski SA”
16 0270 2906 0000 1302 0369 8461

do dnia 10.04.2019 roku roku z dopiskiem "Wycieczka Nr 027" - po wcześniejszym zapisaniu się na listę uczestników w Biurze Oddziału.

BIURO ODDZIAŁU - CZYNNE W GODZINACH:

poniedziałek	biuro nieczynne
wtorek	12:00 - 16:30
środa	11:00 - 15:30
czwartek	12:00 - 16:00
piątek	10:00 - 16:00

Wyjazd:

• 14.04.2019 r. o godz. 7:30 Kraków, Aleja Solidarności obok DMR

Planowany powrót:

• 14.04.2019 r. około godz. 19 Kraków, Aleja Solidarności obok DMR

UWAGA !!!.

Dokonanie opłaty za wycieczkę jest potwierdzeniem przyjęcia regulaminu uczestnictwa w wycieczkach do wiadomości i zobowiązaniem do jego przestrzegania.

Wycieczka nie ma charakteru komercyjnego i odbywa się na zasadzie samoorganizacji osób w niej uczestniczących, którą koordynują prowadzący wycieczkę.
Prowadzący wycieczkę zastrzegają sobie prawo zmiany tras lub programu ze względu na złe warunki atmosferyczne, braku czasu do realizacji programu lub zaistnienie innych nieprzewidzianych wydarzeń.

Uczestnicy wycieczki zobowiązani są do przestrzegania przyjętego planu oraz ewentualnych jego modyfikacji wprowadzonych przez organizatora, a także realizowania go w założonych ramach czasowych. W porozumieniu z organizatorem istnieje możliwość realizacji własnych programów.

Uczestnicy wycieczki winni mieć świadomość ryzyka wiążącego się z wędrówką w specyficznych warunkach, w tym nieszczęśliwego wypadku lub kontuzji. Od uczestników wymaga się właściwego przygotowania do wędrówek, a przede wszystkim posiadania ubioru i obuwia stosownego do pory roku oraz warunków atmosferycznych.

Kierownik wycieczki:

kol. Jacek Wiechecki

Przodownik Turystyki Pieszej PTTK

tel. +48 605-782-039

Serdecznie zaprasza
Zarząd Integracyjnego Koła PTTK
„Matragona”